زانویی 6 دو سر شیلنگ خور یکی از فیتینگهای کاربردی در سیستمهای پنوماتیک صنعتی است که وظیفه تغییر جهت مسیر شیلنگ سایز ۶ میلیمتر را بدون نیاز به رزوه و تفلنی بر عهده دارد. این اتصال پلاستیکی Push-In با مکانیزم قفل داخلی و اورینگ آببند، جریان هوای فشرده را بدون نشتی در مسیرهای مختلف خطوط تولید هدایت میکند. استفاده از این زانویی پنوماتیک باعث کاهش فضای اشغالشده، کاهش پیچخوردگی شیلنگ و جلوگیری از پارگی ناشی از خمشدن شدید میشود. این فیتینگ در دستگاههای بستهبندی، تجهیزات ابزار دقیق، CNC، رباتهای صنعتی سبک و ماشینهای مونتاژ کاربرد فراوان دارد.
معرفی زانویی 6 دو سر شیلنگ خور
زانویی 6 دو سر شیلنگ خور نوعی فیتینگ پنوماتیک Push-In است که برای اتصال دو شیلنگ همسایز ۶ میلیمتر در زاویه ۹۰ درجه طراحی شده است. این فیتینگ پلاستیکی که از پلیمر صنعتی تولید میشود، بهعنوان Pneumatic Elbow Coupler 6 شناخته میشود و عملکرد آن تغییر جهت جریان هوا بدون افت فشار قابلتوجه است. طراحی مکانیزم قفل داخلی شامل حلقه فلوگیر فنری و اورینگ NBR یا EPDM موجب آببندی کامل در برابر نشتی میشود. برندهای چینی متفرقه و CDC کره از تولیدکنندگان رایج این اتصال هستند. رنگهای مختلف آن از جمله مشکی، آبی، سفید، قرمز و نارنجی میتواند به تکنسینها امکان کدگذاری سریع خطوط را بدهد. نصب آسان و بدون ابزار، این فیتینگ را به انتخاب اول تعمیرکاران خطوط باد تبدیل کرده است.
مزایا استفاده از زانویی 6 دو سر شیلنگ خور
استفاده از این زانویی پنوماتیک مزیتهای برجستهای دارد. اولین مزیت، تغییر جهت شیلنگ بدون اعمال خمیدگی شدید است که مانع ترکخوردگی و شکستگی شیلنگ میشود. مزیت دوم، کاهش فضای موردنیاز در تابلو پنوماتیک و کابینت ابزار دقیق است. مزیت سوم، جلوگیری از افت فشار ناشی از فلو نامناسب هنگام خمکردن شیلنگ است. مزیت چهارم، نصب سریع و بدون نیاز به رزوهکاری، تفلنی یا چسب است. مزیت پنجم، افزایش عمر کمپرسور بهدلیل کاهش نشتی و جلوگیری از گردش بیهوده موتور است. از نظر اقتصادی نیز این اتصال پلاستیکی مقرونبهصرفه است و در دسترس بودن آن در بازار صنعتی ایران تعمیرات را سرعت میبخشد.
جنس و ساختار زانویی 6 دو سر شیلنگ خور
بدنه زانویی 6 دو سر شیلنگ خور از پلیآمید صنعتی یا پلیاستال ساخته میشود که مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار دارد. حلقه فلوگیر داخلی معمولاً از فولاد فنری یا پلیاستال سخت ساخته شده و دندانههای ریز آن سطح شیلنگ را با گیرایی مناسب قفل میکند. اورینگ NBR در قسمت انتهایی محفظه قرار دارد و مسئول آببندی محیط داخلی اتصال است. دهانه ورودی شیلنگ مخروطی شکل طراحی شده تا ورودی به اتصال راحتتر باشد. ساختار زاویهای این فیتینگ اجازه میدهد مسیر هوای فشرده در زوایای محدود یا خطوط تابلوهای صنعتی بدون آسیب مدیریت شود.
عملکرد مکانیزم قفل داخلی زانویی 6 دو سر شیلنگ خور
ورود شیلنگ به دهانه زانویی باعث هدایت آن به سمت حلقه فلوگیر میشود. در این مرحله، دندانههای ریز روی حلقه سطح شیلنگ را درگیر کرده و در اثر فشار هوا بهصورت محکمتری روی آن قفل میشوند. اورینگ پشت حلقه وظیفه آببندی دارد و نشتی را به صفر نزدیک میکند. برای جداکردن شیلنگ از اتصال، کافی است حلقه Release را به سمت داخل فشار دهید تا شیلنگ آزاد شود. این طراحی مانع جداشدگی ناگهانی در فشارهای بالا و جلوگیری از خطرات احتمالی میگردد.
سازگاری زانویی 6 دو سر شیلنگخور با شیلنگهای پنوماتیک
این زانویی پنوماتیک با شیلنگهای PU (پلییورتان) و PA (نایلون) سازگار است. این شیلنگها دارای انعطافپذیری مناسب بوده و برای ابزار دقیق، شیرهای کنترلی و نازلهای دمنده استفاده میشوند. سایز ۶ میلیمتر معمولاً در سیستمهای سبک ابزار دقیق و سیستمهای ماشینی با مصرف هوای کم مورد استفاده قرار میگیرد.
رنگبندی و اهمیت آن در خطوط صنعتی
کدگذاری رنگی یکی از راههای سریع شناسایی مسیر است:
مشکی: فشار عمومی
آبی: هوای خشک
قرمز: مسیرهای روغنی یا خطرناک
سفید: کنترل حساس
نارنجی: آزمایش و تست
استفاده از رنگ صحیح به کاهش خطا و افزایش ایمنی کمک میکند.
نکات نصب زانویی 6 دو سر شیلنگخور
برای نصب صحیح، لبه شیلنگ باید صاف و بریدهشده باشد. ورود شیلنگ باید تا انتهای محفظه انجام شود. پس از نصب، کشش آزمایشی توصیه میشود. جداکردن بدون استفاده از حلقه Release باعث آسیب به شیلنگ خواهد شد. از پیچاندن شیلنگ روی اتصالات ثابت خودداری کنید.
نکات نگهداری و سرویس دورهای
بازرسی ماهانه اورینگ پیشنهاد میشود. آزمایش کف صابون برای بررسی نشتی سادهترین روش است. در صورت وجود ترک روی بدنه اتصال، بهتر است فوراً تعویض شود. اگر حلقه فلوگیر دچار سایش عمر شود، عملکرد آببندی ضعیف خواهد شد. خشک شدن اورینگ نشانه نزدیک شدن زمان تعویض است.
نکات ایمنی هنگام کار با زانویی پنوماتیک
جداکردن زانویی در زمان فشار بالا میتواند خطرساز باشد. قبل از جداکردن جریان هوا قطع شود. در محیطهای لرزشدار باید از بست نگهدارنده استفاده کرد. اگر شیلنگ تحت تنش کششی قرار دارد، باید زاویه اتصال بررسی گردد.
تفاوت زانویی 6 دو سر شیلنگخور با سایر فیتینگها
رابط مستقیم هوا مسیر را ادامه میدهد.
فیتینگ T تقسیم مسیر را انجام میدهد.
زانویی مسیر را در زاویه ۹۰ درجه تغییر میدهد.
این اتصال مناسب تابلوهای ابزار دقیق و مسیرهای کمفضا است.
تأثیر کیفیت اتصال بر سیستم پنوماتیک
اتصال بیکیفیت باعث موارد زیر میشود:
نشتی هوا
مصرف بالاتر کمپرسور
افزایش هزینه برق
تخریب زودهنگام سیلندر
کاهش سرعت پاسخ
انتخاب زانویی مرغوب تضمینکننده راندمان سیستم است.
کاربردهای حرفهای زانویی 6 دو سر شیلنگخور
این فیتینگ در خطوط صنعتی زیر بهکار میرود:
تجهیزات ابزار دقیق
تابلوهای کنترل پنوماتیک
رباتهای سبک
ماشینهای بستهبندی
سیستمهای آزمایش نشت فشار
نازلهای دمنده صنعتی
سیستمهای کوچک تغذیه باد
جزئیات فنی زانویی 6 دو سر شیلنگخور
برند: Chinese Unbranded / CDC Korea
نوع اتصال: Push-In دو سر شیلنگخور
سایز شیلنگ ورودی: ۶ میلیمتر
جنس بدنه: پلیآمید صنعتی
جنس اورینگ: NBR
جنس حلقه فلوگیر: فولاد فنری
حداکثر فشار کاری: ۱۰ بار
حداکثر دما: ۶۰ درجه سانتیگراد
آببندی: اورینگی داخلی
نصب: بدون ابزار
سطح کاربرد: سبک تا نیمهسبک
افت فشار و اهمیت جلوگیری از نشتی
هر مقدار نشتی باعث افزایش زمان کار کمپرسور میشود. نشتی کوچک میتواند هزینه برق را بهصورت نامحسوس افزایش دهد. عملکرد این اتصال پلاستیکی بهگونهای است که افت فشار حداقلی ایجاد میشود.
سیگنالهای خرابی در زانویی پنوماتیک
نشانههای خرابی شامل:
صدای هیس
کاهش قدرت دمندگی
گرمشدن موتور کمپرسور
کندشدن زمان سیلندر
در این مواقع باید اتصال بررسی شود.
روشهای تست نشتی
روش ساده مورد استفاده:
پاشیدن کف صابون
اگر حباب ایجاد شود، نشتی وجود دارد
بازکردن و نصب مجدد شیلنگ توصیه میشود.
مشکلات رایج در خطوط پنوماتیک
خشکی اورینگ
فرسایش سطح شیلنگ
آسیب بدنه
سایش حلقه قفل
خمشدن شدید شیلنگ
با نگهداری مناسب میتوان مشکلات را کنترل کرد.
جمعبندی
زانویی 6 دو سر شیلنگخور یک اتصال پلاستیکی Push-In زاویهای برای تغییر جهت مسیر جریان باد در خطوط پنوماتیک صنایع سبک است. مکانیزم قفل داخلی، اورینگ آببند و نصب آسان بدون ابزار از ویژگیهای برجسته این فیتینگ صنعتی محسوب میشود. این اتصال سبک، مقرونبهصرفه و کارآمد بوده و انتخاب اول تکنسینهای ابزار دقیق در فضاهای کمجا محسوب میشود. با رعایت اصول نصب و نگهداری دورهای، عمر این فیتینگ افزایش یافته و کارایی سیستم پنوماتیک حفظ میشود.
سوالات متداول (FAQ)
آیا این زانویی برای مسیر هوای روغنی مناسب است؟
بله، تا زمانی که اورینگ مقاوم باشد.آیا این زانویی نیاز به تفلنی دارد؟
خیر، چون رزوه ندارد و آببندی با اورینگ داخلی انجام میشود.آیا این اتصال در فشار ۱۰ بار عملکرد دارد؟
بله، برای فشار استاندارد مناسب است.آیا حلقه قفل با گذشت زمان ضعیف میشود؟
در صورت استفاده از شیلنگ سالم خیر.آیا زانویی ۶ برای تابلوهای ابزار دقیق مناسب است؟
بله، به دلیل کمجا بودن و افت فشار کم مناسب است.
