اکچویتور برقی چیست؟

در جهانی که فرآیندهای صنعتی روزبه‌روز پیچیده‌تر، دقیق‌تر و هوشمندتر می‌شوند، اکچویتور برقی از یک قطعه مکانیکی ساده به نقش آفرینی استراتژیک در زیرساخت‌های اتوماسیون بدل شده است. این تجهیز ظاهراً خاموش، واسطه‌ای حیاتی میان فرمان دیجیتال و حرکت فیزیکی است؛ چیزی که باعث می‌شود یک شیر صنعتی به آرامی باز شود، یک دریچه دقیقاً در زاویه تعریف‌شده متوقف گردد یا یک ربات صنعتی میلی‌متری به جلو گام بردارد.

اکچویتور برقی یا به اصطلاح Electric Actuator، ابزاری‌ست که انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل می‌کند. این حرکت می‌تواند خطی (رفت و برگشتی) یا چرخشی (دورانی) باشد. برخلاف اکچویتورهای پنوماتیک و هیدرولیک، که وابسته به منابع فشار هوای فشرده یا روغن هستند، مدل برقی تمام عملیات خود را تنها با استفاده از جریان برق انجام می‌دهد. همین امر باعث می‌شود در بسیاری از کاربردهای مدرن و حساس که نیاز به کنترل دقیق، بازخورد لحظه‌ای و محیط کاری تمیز دارند، انتخاب اول مهندسین باشد.

در ادامهٔ این مقاله، خواهیم دید که اکچویتورهای برقی چگونه عمل می‌کنند، چه انواعی دارند، در چه صنایعی مورد استفاده قرار می‌گیرند، و مهم‌تر از آن، چگونه می‌توان آن‌ها را به‌درستی انتخاب و بهره‌برداری کرد. همچنین با معرفی کدهای فنی و برندهای مطرح در این حوزه، دیدگاهی عملی برای انتخاب بهتر فراهم خواهیم کرد.

نحوه عملکرد اکچویتور برقی

اکچویتور برقی، به‌سادگی تعریف، ماشینی‌ست که با دریافت انرژی الکتریکی و اعمال آن به یک موتور، باعث حرکت مکانیکی در یک قطعه خروجی می‌شود. اما اگر بخواهیم با دقت مهندسی به موضوع نگاه کنیم، عملکرد آن چیزی فراتر از چرخاندن یا هل دادن یک محور است؛ درواقع، این دستگاه پل ارتباطی میان فرمان دیجیتال و رفتار فیزیکی کنترل‌شده در سیستم‌های خودکار است.

اجزای اصلی در عملکرد اکچویتور برقی

• موتور الکتریکی
  معمولاً از نوع AC یا DC است و وظیفه تولید گشتاور یا نیروی خطی را دارد. انتخاب نوع موتور بستگی به دقت، سرعت پاسخ‌دهی و مصرف انرژی مورد نظر دارد.

• گیربکس (Gearbox)
  گشتاور تولیدی موتور معمولاً برای کاربرد نهایی مناسب نیست. گیربکس با کاهش دور و افزایش گشتاور، قدرت کنترل را افزایش می‌دهد. نسبت کاهش، یکی از پارامترهای مهم طراحی است.

• سیستم تبدیل حرکت
  در اکچویتورهای خطی، اغلب از مکانیزم‌های پیچ و مهره‌ای (Ball Screw) یا سیستم Rack & Pinion برای تبدیل حرکت چرخشی به خطی استفاده می‌شود.

• انکودر یا سنسور موقعیت
  برای بازخورد موقعیت، جهت و گاهی سرعت محور خروجی، از انکودرها استفاده می‌شود. این اطلاعات در اکچویتورهای هوشمند به کنترلر منتقل می‌شود.

• برد کنترل داخلی یا خارجی
  اکچویتورهای ساده تنها با برق تغذیه کار می‌کنند، اما مدل‌های پیشرفته دارای مدار کنترلی داخلی هستند که فرمان‌های دیجیتال را تحلیل و اعمال می‌کنند.

خلاصه عملکرد

با اعمال ولتاژ ورودی، موتور به حرکت درمی‌آید. این حرکت از طریق گیربکس تقویت شده و به محور خروجی منتقل می‌شود. سیستم موقعیت‌یاب، حرکت را رصد می‌کند و در صورت نیاز، دستور توقف یا تغییر جهت صادر می‌شود. در بعضی از مدل‌ها، این فرایند در یک حلقه کنترلی کاملاً بسته صورت می‌گیرد و باعث دقتی در حد دهم درجه یا صدم میلی‌متر می‌شود.

انواع اکچویتور برقی بر اساس نوع حرکت

درک تفاوت‌های عملکردی بین انواع مختلف اکچویتورهای برقی، اولین گام برای انتخاب بهینه در پروژه‌های صنعتی، خودکارسازی یا ابزار دقیق است. این تقسیم‌بندی معمولاً بر اساس نوع حرکت خروجی انجام می‌شود: خطی یا دورانی.

اکچویتور برقی خطی (Linear Electric Actuator)

در این نوع، خروجی به صورت رفت‌وبرگشتی در راستای یک محور مستقیم است. این اکچویتورها معمولاً برای باز و بسته کردن دریچه‌ها، فعال‌سازی سوپاپ‌ها، یا جابجایی بارهای سبک و متوسط در خطوط تولید به‌کار می‌روند.

• مکانیزم رایج تبدیل حرکت: پیچ بال‌اسکرو (Ball Screw)، پیچ سربی (Lead Screw)، سیستم ریل و کالسکه

• مزیت: کنترل دقیق موقعیت، توانایی حفظ بار در موقعیت دلخواه بدون مصرف انرژی مداوم (در صورت وجود گیربکس قفل‌شونده)

• کاربرد: خطوط مونتاژ خودکار، صنایع داروسازی، سیستم‌های تهویه پیشرفته

اکچویتور برقی دورانی (Rotary Electric Actuator)

در این مدل، خروجی به صورت چرخش زاویه‌ای حول یک محور است. آن‌ها غالباً در باز و بسته کردن شیرآلات صنعتی، دریچه‌های چرخشی و اتوماسیون تجهیزات دوار به‌کار می‌روند.

• زاویه چرخش رایج: ۹۰ درجه، ۱۸۰ درجه یا چرخش پیوسته

• مزیت: گشتاور بالا با دقت بالا، امکان نصب مستقیم بر روی شیرهای پروانه‌ای و توپی

• کاربرد: شیرهای Ball Valve، Butterfly Valve، سیستم‌های HVAC، تأسیسات نفت و گاز

ترکیب با گیربکس و موقعیت‌یاب

در هر دو نوع، امکان تجهیز به گیربکس‌های افزاینده گشتاور و سیستم‌های بازخورد موقعیت (Feedback Positioning) وجود دارد. برخی از مدل‌ها نیز قابلیت تغییر حالت بین خطی و دورانی را دارند (اکچویتورهای ترکیبی با مکانیزم لینک‌دار یا بادامکی).

مزایا و معایب اکچویتور برقی نسبت به پنوماتیک و هیدرولیک

انتخاب میان اکچویتور برقی، پنوماتیک یا هیدرولیک شبیه انتخاب بین دقت، قدرت و سرعت است. هرکدام برای صحنه‌ای خاص طراحی شده‌اند. در این بخش، به‌جای ستایش کورکورانه یک تکنولوژی، مقایسه‌ای دقیق و بی‌طرف ارائه می‌شود.

مزایای اکچویتور برقی

• کنترل‌پذیری بالا
  در سیستم‌های برقی، موقعیت، سرعت و حتی گشتاور خروجی با دقت قابل توجهی قابل کنترل هستند. حلقه‌های بازخورد (feedback loops) و قابلیت برنامه‌ریزی دقیق، این اکچویتورها را برای کاربردهایی با نیاز به دقت میلی‌متری یا کسری از درجه چرخش، ایده‌آل می‌سازد.

• عدم نیاز به زیرساخت‌های جانبی
  برخلاف پنوماتیک (که به کمپرسور هوا نیاز دارد) و هیدرولیک (که نیازمند پمپ و مخزن روغن است)، اکچویتور برقی تنها به منبع تغذیه الکتریکی نیاز دارد. این ویژگی، هزینه نگهداری را به‌طور محسوسی کاهش می‌دهد.

• پاسخگویی نرم و بی‌صدا
  بدون صدای فش‌فش هوا یا لرزش‌های سیال تحت فشار، اکچویتور برقی می‌تواند در محیط‌هایی مانند آزمایشگاه‌های علمی یا خطوط تولید حساس، حضور بی‌سروصدا اما مؤثر داشته باشد.

• بازخورد موقعیت دقیق
  قابلیت نصب انکودر نوری یا مغناطیسی، بازخورد لحظه‌ای از موقعیت را فراهم می‌کند. این ویژگی برای سیستم‌های بسته (closed-loop) حیاتی است.

معایب اکچویتور برقی

• محدودیت در توان و گشتاور بالا
  در مقایسه با سیستم‌های هیدرولیک، اکچویتورهای برقی توانایی تولید گشتاورهای بسیار بالا یا تحمل بارهای شدید را ندارند. اگرچه گیربکس‌های تقویتی می‌توانند این نقص را تا حدی جبران کنند، اما همیشه جایگزین واقعی برای سیستم‌های فشار بالا نیستند.

• حساسیت به دما و رطوبت
  مدارهای الکترونیکی داخلی ممکن است در محیط‌های بسیار گرم، سرد یا مرطوب آسیب‌پذیر باشند، مگر آنکه حفاظت‌های محیطی مناسب (مثلاً IP67 یا بدنه ضد انفجار ATEX) لحاظ شود.

• هزینه اولیه بیشتر
  در بعضی از مدل‌ها، قیمت تمام‌شده نسبت به اکچویتور پنوماتیک بالاتر است، خصوصاً اگر نیاز به سیستم کنترل دیجیتال، انکودر و قابلیت‌های مانیتورینگ از راه دور وجود داشته باشد.

کاربردهای صنعتی اکچویتور برقی در صنایع مختلف

اکچویتور برقی، با انعطاف‌پذیری و دقت بالا، نه‌تنها جایگزینی برای مدل‌های پنوماتیک یا هیدرولیک نیست، بلکه در بسیاری از موارد تنها انتخاب منطقی‌ست. در ادامه، به برخی از اصلی‌ترین حوزه‌های کاربرد آن اشاره می‌کنم:

صنعت نفت و گاز

در پالایشگاه‌ها، ایستگاه‌های تقلیل فشار، خطوط انتقال و تأسیسات پتروشیمی، اکچویتور برقی برای کنترل دقیق شیرهای صنعتی به‌کار می‌رود. به‌خصوص در شرایطی که دسترسی انسانی دشوار یا خطرناک است، امکان کنترل از راه دور و بازخورد لحظه‌ای موقعیت شیر، مزیتی حیاتی محسوب می‌شود.

• نمونه فنی رایج:
  اکچویتور برقی روتاری مدل AUMA SA07.6 – ساخت آلمان
  گشتاور ۱۰ تا ۱۵۰۰ نیوتن‌متر، قابلیت نصب بر روی Ball Valve و Butterfly Valve

صنایع آب و فاضلاب

در تصفیه‌خانه‌های شهری، ایستگاه‌های پمپاژ و خطوط انتقال آب، اکچویتورهای برقی بر روی شیرهای پروانه‌ای و کشویی نصب می‌شوند تا در پاسخ به پارامترهایی مانند دبی، فشار یا سطح، فرمان باز یا بسته شدن دقیق صادر شود.

• نمونه فنی رایج:
  ROTORK IQ3 – با حفاظت IP68 و انکودر چرخشی دقیق

صنایع دارویی و غذایی

در خطوط تولید حساس به بهداشت، عدم آلودگی محیط توسط روغن یا هوا اهمیت دارد. اکچویتور برقی با عملکرد تمیز، بدون نشتی و صدای مزاحم، گزینه‌ای ایده‌آل است. همچنین امکان اجرای حرکات نرم و پله‌ای برای پر کردن، بسته‌بندی یا انتقال مواد حساس فراهم می‌گردد.

• ویژگی کلیدی:
  سازگار با استانداردهای بهداشتی FDA و طراحی بدنه استنلس‌استیل ضدخوردگی

صنایع فولاد، نیروگاهی و خودروسازی

در سیستم‌های تهویه، کوره‌های کنترل دما، ربات‌های صنعتی و مکانیزم‌های انتقال، کنترل لحظه‌ای دقیق موقعیت، بدون توقف فرآیند، از الزامات حیاتی است. اکچویتورهای برقی با قابلیت نصب انکودر و ارتباط با سیستم‌های PLC، در این محیط‌ها کارایی بالایی دارند.

ساختار داخلی اکچویتور برقی و اجزای اصلی آن

اکچویتور برقی علی‌رغم ظاهر فشرده‌اش، در دل خود ترکیبی از مهندسی مکانیک، برق و کنترل را جای داده است. هر قطعه به‌دقت برای تضمین عملکرد دقیق و قابل اتکای دستگاه انتخاب شده است. در این بخش، قطعات کلیدی را بررسی می‌کنیم.

۱. موتور الکتریکی (Electric Motor)

قلب تپندهٔ اکچویتور است. با تبدیل انرژی الکتریکی به نیروی چرخشی، سایر اجزا را به حرکت درمی‌آورد. معمولاً از موتورهای DC، موتورهای القایی AC، یا موتورهای سروو برای دقت بالا استفاده می‌شود.

• موتور AC سه‌فاز: کاربرد در مدل‌های صنعتی پرقدرت

• موتور DC: مناسب سیستم‌های سبک و قابل حمل

• سروو موتور: در سیستم‌های کنترل موقعیت دقیق با بازخورد پیوسته

۲. گیربکس (Gearbox)

وظیفه کاهش سرعت و افزایش گشتاور خروجی را دارد. اغلب از گیربکس‌های حلزونی یا سیاره‌ای استفاده می‌شود. این بخش تعیین‌کنندهٔ محدوده بار قابل تحمل اکچویتور است.

• نکته مهندسی: نسبت گیربکس روی سرعت، دقت و واکنش‌پذیری سیستم تأثیر مستقیم دارد.

۳. سیستم کنترل (Control Unit)

مغز متفکر اکچویتور، که وظیفهٔ دریافت فرمان، پردازش اطلاعات و ارسال دستور به موتور را دارد. کنترلر می‌تواند ساده (روشن/خاموش) یا پیچیده (با پروتکل‌هایی مثل Modbus، Profibus یا HART) باشد.

• قابلیت‌ها: تنظیم موقعیت، زمان تأخیر، سرعت باز و بسته شدن، توقف اضطراری

۴. سنسورها و انکودرها

برای اعلام موقعیت دقیق شفت خروجی، از انکودرهای نوری یا مغناطیسی استفاده می‌شود. سنسورهای حرارتی، ولتاژی یا ارتعاشی نیز جهت حفاظت موتور یا ارسال هشدار به‌کار می‌روند.

• مثال فنی: انکودر ABZ با دقت 0.1 درجه، مناسب برای اکچویتورهای دوار با حلقهٔ بازخورد بسته

۵. اجزای مکانیکی خروجی (Output Shaft + Coupler)

این بخش همان چیزی است که به شیر یا دریچه وصل می‌شود. گشتاور تولیدشده در گیربکس از طریق شفت خروجی به تجهیزات صنعتی منتقل می‌شود. طراحی این قسمت باید مطابق با نوع شیر (توپی، پروانه‌ای، کشویی و…) باشد.

انواع اکچویتور برقی از نظر نوع حرکت و کاربری

تک‌تک مدل‌های اکچویتور برقی، اگرچه ظاهری مشابه دارند، اما فلسفهٔ حرکت و عملکردشان متفاوت است. شناخت درست انواع آن، گامی حیاتی در انتخاب بهینه برای پروژه‌های صنعتی است.

اکچویتور خطی (Linear Electric Actuator)

این مدل حرکت رفت و برگشتی خطی ایجاد می‌کند، شبیه به سیلندر پنوماتیک، ولی با دقتی بسیار بالاتر و قابل کنترل‌تر.

• کاربرد: کنترل شیرهای کشویی (Gate Valve)، ولوهای پروانه‌ای با بازشوی خطی، یا مکانیزم‌های فشاری در خطوط مونتاژ

• ویژگی: قابلیت تنظیم کورس، سرعت حرکت و توقف در هر نقطه مسیر

• کد فنی معروف: مدل LA36 از برند LINAK – توان ۱۰ هزار نیوتن، حفاظت IP66

اکچویتور دورانی (Rotary Electric Actuator)

در این مدل، محور خروجی به صورت چرخشی در بازه‌ای مشخص حرکت می‌کند. معمولاً زاویه چرخش بین ۹۰ تا ۱۸۰ درجه است، ولی مدل‌های خاص با حرکت ۳۶۰ یا بیشتر نیز موجودند.

• کاربرد: مناسب شیرهای توپی (Ball Valve)، پروانه‌ای (Butterfly Valve) و دامپرهای صنعتی

• ویژگی: دقت بالا در زاویه توقف، عمر کاری طولانی، نصب مستقیم روی شیر

• کد فنی معروف: AUMA SAR10.2 – گشتاور ۲۵۰ نیوتن‌متر، زاویه چرخش ۹۰ درجه

اکچویتور چند دور (Multi-Turn Electric Actuator)

در این نوع، شفت خروجی می‌تواند چندین دور (حتی هزاران دور) بچرخد. برای شیرهایی که نیاز به باز و بسته شدن تدریجی یا کورس بلند دارند ایده‌آل است.

• کاربرد: ولوهای کشویی صنعتی، شیرهای نیدل یا Globe با رزوه‌های بلند

• ویژگی: توانایی تحمل بار بالا، گشتاور قابل تنظیم

• کد فنی معروف: ROTORK IQT500 – طراحی فلنج استاندارد ISO5210

پارامترهای کلیدی در انتخاب اکچویتور برقی مناسب

انتخاب یک اکچویتور صرفاً بر اساس برند یا قیمت، همان‌قدر خطرناک است که انتخاب قلب مصنوعی صرفاً بر اساس رنگ آن. در این بخش، به بررسی مهم‌ترین پارامترهایی می‌پردازیم که مهندسان حرفه‌ای در انتخاب اکچویتور مدنظر قرار می‌دهند.

گشتاور مورد نیاز (Torque)

میزان گشتاور لازم برای باز و بسته کردن شیر، مهم‌ترین فاکتور است. اگر گشتاور اکچویتور کمتر از حد نیاز باشد، سیستم یا عمل نمی‌کند یا به‌مرور فرسوده خواهد شد.

• محاسبه گشتاور باید با در نظر گرفتن اصطکاک، دمای محیط، نوع سیال و تعداد سیکل انجام شود.

• برای شیر توپی سایز ۴ اینچ با فشار ۱۰ بار معمولاً حدود ۴۰ تا ۷۰ نیوتن‌متر گشتاور نیاز است.

نوع ولتاژ و منبع تغذیه

اکچویتورها در مدل‌های ۲۴V DC، ۲۴V AC، ۲۲۰V AC و ۳۸۰V سه‌فاز موجودند. نوع تغذیه به بستر برق‌رسانی پروژه بستگی دارد.

• در محیط‌های صنعتی با مصرف بالا: اکچویتورهای سه‌فاز ترجیح دارند

• در کنترل پنل‌های سبک یا پروژه‌های روباتیک: مدل‌های ۲۴V DC کارایی بیشتری دارند

نوع کنترل و بازخورد (Control & Feedback)

اکچویتورهای مدرن مجهز به سیستم‌های کنترل دیجیتال، آنالوگ یا پروتکل‌های شبکه‌ای هستند. مهم است بدانید که دستگاه با چه فرمانی کار می‌کند:

• کنترل دو حالته (ON/OFF): رایج در اکچویتورهای ساده

• کنترل مدولار (4–20mA، 0–10V): برای تنظیم دقیق زاویه یا موقعیت

• بازخورد موقعیت: از طریق انکودر، پتانسیومتر یا سیگنال دیجیتال

استاندارد فلنج و اتصال به شیر

مطابقت اکچویتور با فلنج شیر (طبق استاندارد ISO5211) تضمین‌کننده نصب بدون واسطه و بدون لق است.

• بررسی فاصله بین سوراخ‌های اتصال، قطر محور خروجی و نوع اتصال (چهارگوش، شفت گرد، دنده‌دار)

کلاس حفاظت و شرایط محیطی

در پروژه‌هایی که در معرض گردوغبار، آب یا مواد خورنده هستند، انتخاب IP مناسب ضروری است.

• IP67 یا IP68: مناسب محیط‌های بیرونی، ضد آب و گرد

• اکچویتور با پوشش اپوکسی یا استیل: در برابر خوردگی مقاوم است

مقایسه اکچویتور برقی با پنوماتیک و هیدرولیک

وقتی صحبت از انتخاب میان سه غول دنیای اکچویتورها می‌شود—برقی، پنوماتیک و هیدرولیک—هیچ‌چیز ساده نیست. هر کدامشان مزایا و معایبی دارند که با بی‌رحمی تمام، انتخاب اشتباه را به یک فاجعه‌ی مهندسی تبدیل می‌کند.

برتری‌های اکچویتور برقی

• کنترل‌پذیری بی‌نظیر: امکان موقعیت‌یابی دقیق، توقف در هر زاویه، و ارسال بازخورد لحظه‌ای

• عدم نیاز به کمپرسور یا پمپ: ساده‌سازی زیرساخت و حذف هزینه‌های جانبی تعمیرات تجهیزات جانبی

• نصب آسان و بدون نشت سیال: بدون نیاز به لوله‌کشی یا نگرانی بابت نشت هوا یا روغن

محدودیت‌های اکچویتور برقی

• سرعت واکنش نسبتاً پایین‌تر: به‌ویژه در مواقع اضطراری یا سیستم‌هایی با نیاز به باز و بسته شدن سریع

• حساسیت به شوک‌های الکتریکی و نوسان ولتاژ

• نرخ استهلاک در کارکرد پیوسته بالا: خصوصاً در محیط‌های با سیکل زیاد و بار دینامیک بالا

مقایسه با اکچویتور پنوماتیک

مقایسه با اکچویتور هیدرولیک

در کاربردهایی مثل خطوط بسته‌بندی، ولوهای آب در تصفیه‌خانه‌ها، یا پروژه‌های کنترلی دقیق، اکچویتور برقی نه فقط کافی، بلکه ایده‌آل است. ولی برای حرکت دادن دروازه‌ فولادی عظیم یا کنترل شیر ۲۰ اینچی در خط نفت خام، بهتر است سراغ هیولاهای هیدرولیک بروید.

کاربردهای صنعتی رایج اکچویتور برقی

هیچ مهندس عاقلی صرفاً برای پر کردن انبار ابزارآلات، اکچویتور برقی نمی‌خرد. این قطعه در قلب ده‌ها سیستم حیاتی، به‌مثابه عضله‌ای عمل می‌کند که باید بدون خطا، دقیق و بی‌وقفه کار کند. در ادامه، به مهم‌ترین میدان‌های نبرد این ابزار اشاره می‌کنیم.

صنایع تصفیه آب و فاضلاب

در خطوط انتقال و تصفیه آب، شیرهای کنترلی باید با دقت میلی‌متری باز و بسته شوند. اکچویتور برقی، به‌ویژه در مدل‌های 4–20 میلی‌آمپر با بازخورد موقعیت، امکان تنظیم فلوی عبوری را با دقت بالا فراهم می‌کند.

• کنترل ولوهای پروانه‌ای و توپی در ایستگاه‌های پمپاژ

• شیرهای اضطراری برای قطع جریان هنگام بروز نشت یا آلودگی

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

در دنیایی که هر ثانیه توقف، برابر با میلیون‌ها تومان ضرر است، اکچویتور باید مثل ساعت کار کند. در محیط‌های با ریسک انفجار (ATEX)، اکچویتورهای برقی ضدانفجار با کلاس Exd، یک الزام هستند، نه انتخاب.

• کنترل ولوهای مسیرهای گاز

• سیستم‌های BMS (Burner Management System)

• شیرهای ایمنی با زمان‌بندی خودکار

صنایع غذایی و دارویی

در این حوزه، اکچویتورها علاوه بر دقت، باید از نظر بهداشتی نیز بی‌نقص باشند. اکچویتورهای استیل یا با بدنه‌ی روکش‌دار IP68، در خطوط CIP/SIP (Clean in Place/Sterilize in Place) نقش حیاتی ایفا می‌کنند.

• کنترل شیرهای ورود مواد اولیه، سیالات یا بخار

• قطع و وصل دقیق در خطوط بسته‌بندی اتومات

صنعت نیروگاهی و انرژی‌های نو

در توربین‌های بخار یا گازی، و حتی در مزارع خورشیدی و بادی، اکچویتور برقی برای تنظیم پره‌ها، دمپرها یا شیرهای فشار بالا استفاده می‌شود. اینجا، دقت و تحمل دما، اولویت اول است.

• کنترل دمپرها در سیستم‌های تهویه پیشرفته

• قطع و وصل ولوهای بخار با فشار بالا

کاربردهای خاص دیگر

• در رباتیک صنعتی: برای بازوهای مکانیکی و کنترل دقیق موقعیت

• در اتوماسیون ساختمانی: برای باز و بسته کردن پنجره‌های سقفی یا دریچه‌های تهویه

• در کشتی‌ها و زیرساخت‌های دریایی: استفاده از اکچویتورهای IP68 یا Ex-proof در تجهیزات ضدآب

برندهای مطرح و کدهای فنی شناخته‌شده در بازار اکچویتور برقی

در بازاری که پر است از ادعاهای توخالی و قطعات چینی بی‌نام‌ونشان، دانستن نام‌هایی که واقعاً کار می‌کنند، نه فقط هوشمندانه، بلکه حیاتی است. در این بخش با برندهایی آشنا می‌شویم که در پروژه‌های صنعتی بزرگ، به جای تبلیغ، با عملکردشان حرف می‌زنند.

برند AUMA (آلمان)

AUMA احتمالاً استاندارد طلایی در دنیای اکچویتورهای برقی است. این برند، چه در صنایع نفت و گاز، چه در آب و فاضلاب، یکی از اولین انتخاب‌هاست.

• کد فنی SA07.6-F10: مدل بسیار رایج برای ولوهای فلنجی تا سایز DN200

• کد فنی SQ07.2: برای ولوهای ربع‌گرد، با طراحی کامپکت و دقیق

• مناسب برای محیط‌های با درجه حفاظت IP68 و حتی شرایط EXd

برند ROTORK (انگلیس)

روتورک، ترکیب پایداری مکانیکی و کنترل الکترونیکی پیشرفته را ارائه می‌دهد. در سایت‌های گاز و نیروگاه‌ها، نام این برند زیاد شنیده می‌شود.

• کد IQT100: اکچویتور هوشمند ربع‌گرد با قابلیت تنظیم دیجیتال و رابط HART

• کد IQ35: مناسب برای ولوهای خطی کوچک تا متوسط

• با صفحه‌نمایش دیجیتال و امکان پارامترگیری از راه دور

برند VALPES (فرانسه)

برای پروژه‌هایی با بودجه‌ی محدودتر ولی نیاز به کیفیت اروپایی، VALPES گزینه‌ای میان‌رده و خوش‌نام است.

• کد ER10: اکچویتور ربع‌گرد ساده با ورودی 230V AC

• کد VRX04-24VDC: مدل کم‌ولتاژ با کاربرد در سیستم‌های پنل خورشیدی یا محیط‌های حساس

برند KGSY (ایران – چین)

در پروژه‌های داخلی که قیمت تمام‌شده فاکتور اصلی است، محصولات KGSY توانسته‌اند جایگاه مناسبی کسب کنند.

• کد فنی KEA-60EX: مدل ضدانفجار مناسب برای محیط‌های Zone 1

• کد KEA-100A: اکچویتور پایه‌دار برای نصب روی شیرهای توپی یا پروانه‌ای

• مجهز به سوئیچ موقعیت و برد کنترل داخلی

سایر برندها (اشاره سریع)

• BERNARD CONTROLS (فرانسه): پیشرو در اکچویتورهای دقیق مخصوص شیرهای کنترل

• OMAL (ایتالیا): اکچویتورهای کوچک و دقیق برای خطوط دارویی و غذایی

• HQ (کره): سری HQ-005 تا HQ-300 برای ربع‌گردها در صنایع آب و فاضلاب

همه‌ی این کدها، در کنار جزئیات فنی که دارند، نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب اکچویتور مناسب ایفا می‌کنند. بی‌توجهی به سازگاری کد فنی با نوع ولو، گشتاور لازم، کلاس حفاظت و ولتاژ، یعنی دعوا با خرابی زودرس، نشت سیال و از کار افتادن سیستم.