رابط پنوماتیک واسط 10 (بینراهی) یکی از اتصالهای پرکاربرد در سیستمهای هوای فشرده و اتوماسیون صنعتی است که با مکانیزم Push-In و دو سر شلنگخور، امکان اتصال سریع و بدون نشتی شیلنگهای 10 میلیمتری را فراهم میسازد. این فیتینگ به دلیل طراحی ساده، وزن کم، قابلیت نصب بدون ابزار و آببندی مؤثر توسط اورینگ داخلی، در صنایع CNC، خطوط مونتاژ، سیستمهای ابزار دقیق و ماشینآلات بستهبندی استفاده گستردهای دارد. جنس پلاستیکی این اتصال مقاومت مطلوبی در برابر ضربه و لرزش دارد و حلقه فلوگیر داخلی شیلنگ را محکم نگهمیدارد تا از جداشدگی ناگهانی در اثر فشار جلوگیری شود.
معرفی رابط پنوماتیک واسط 10 (بینراهی)
رابط پنوماتیک واسط 10 نوعی فیتینگ دو سر شیلنگخور است که برای اتصال مستقیم دو شیلنگ سایز 10 میلیمتر در راستای مسیر جریان هوا بهکار میرود. این اتصال پلاستیکی Push-In در مستندات فنی با عنوان Pneumatic Inline Coupler 10 شناخته میشود. در سیستمهای هوای فشرده زمانی که نیاز به افزایش طول مسیر یا تعمیر مقطعی شیلنگ وجود دارد، از این رابط پنوماتیک استفاده میشود. مکانیزم داخلی حلقه فلوگیر (Grip Ring) با دندانههای ظریف، شیلنگ را قفل کرده و اورینگ NBR آببندی محفظه را تکمیل میکند. بسیاری از تکنسینهای ابزار دقیق از این فیتینگ برای ایجاد مسیرهای موقت، تست فشار یا توسعه مسیرهای جدید استفاده میکنند. برندهای چینی متفرقه و برخی برندهای کرهای مانند CDC معمولاً این نوع فیتینگ را تولید و عرضه میکنند. سایز 10 یکی از سایزهای نیمهسنگین در پنوماتیک بوده و برای جریانهای متوسط تا نسبتا بالا استفاده میشود. رنگبندی شامل آبی، مشکی، قرمز، نارنجی و سفید است که امکان کدگذاری مسیرها را فراهم میکند.
مزایا استفاده از رابط پنوماتیک واسط 10
استفاده از رابط پنوماتیک واسط 10 باعث افزایش سرعت تعمیرات و کاهش زمان خواب خط تولید میشود. نصب ساده و Push-In بودن آن، نیاز به تفلنی، رزوه یا بست فلزی را حذف میکند. آببندی داخلی مانع نشتی شده و انرژی کمپرسور را هدر نمیدهد. همچنین ساختار دو سر شیلنگخور بهگونهای طراحی شده که حتی در صورت لرزش دستگاهها، شیلنگ در جای خود باقی بماند. این اتصال پلاستیکی سبک است و فشار اضافی روی مسیر شیلنگ ایجاد نمیکند. طولانیبودن مسیر باد و فاصله میان تجهیزات با کمک این رابط مستقیم هوا بدون افت فشار زیاد انجام میشود. مزیت دیگر در دسترسی آسان به این فیتینگ در بازار صنعتی ایران است که موجب کاهش هزینه نگهداری و تعمیرات میگردد.
جنس و ساختار رابط پنوماتیک واسط 10
بدنه رابط پنوماتیک واسط 10 از پلیمر صنعتی مهندسیشده مانند پلیآمید ساخته شده است. این جنس سبک اما مقاوم در برابر ضربه و سایش است. حلقه فلوگیر معمولاً از فولاد فنری تولید میشود که قابلیت قفلکنندگی شیلنگ را حفظ میکند. اورینگ داخلی از NBR یا EPDM بوده و برای جلوگیری از نشتی هوا در محیط داخلی اتصال قرار گرفته است. دهانه ورودی شیلنگ مخروطی است تا ورود به اتصال را سادهتر کند. این اتصال پلاستیکی سبک و مقاوم در تمامی جهتها فشار را تحمل میکند و به دلیل نبود رزوه، نقطه ضعف نشتی ندارد.
عملکرد مکانیزم قفل داخلی رابط پنوماتیک واسط 10
ورود شیلنگ سایز ۱۰ به محفظه شیلنگخور باعث تماس با مخروط هدایتکننده شده و حلقه فلوگیر دندانههای خود را بر شیلنگ قفل میکند. افزایش فشار باعث محکمترشدن این قفل میشود. اورینگ در پشت حلقه قرار دارد و هوابندی را کامل میکند. برای آزادسازی شیلنگ کافی است حلقه Release بهسمت داخل فشرده شود. این سیستم از جداشدگی ناگهانی در فشار بالا جلوگیری کرده و ایمنی رباتها و اپراتورها را افزایش میدهد.
سازگاری رابط پنوماتیک واسط 10 با شیلنگهای پنوماتیک
این فیتینگ با شیلنگهای PU یا PA با قطر خارجی ۱۰ میلیمتر سازگار است. این شیلنگها در ابزار نیمهسنگین، سیلندرهای متوسط و نازلهای فشار کاربرد دارند. تطابق ابعادی دقیق سبب کاهش افت فشار و افزایش راندمان سیستم میشود.
رنگبندی و اهمیت آن در خطوط صنعتی
کدگذاری رنگی در بسیاری از کارخانهها استفاده میشود:
آبی: مسیر هوای معمولی
قرمز: مسیرهای پرخطر یا روغنی
نارنجی: مسیر تست
سفید: مسیرهای کنترل حساس
این کدگذاری باعث تشخیص سریع مشکل و عیبیابی بهتر میشود.
نکات نصب رابط پنوماتیک واسط 10
سطح شیلنگ هنگام ورود باید صاف باشد.
ورود ناقص باعث نشتی میشود.
پس از ورود، کشش آزمایشی لازم است.
برای آزادسازی، حلقه Release فشار داده شود.
عدم خمشدن شدید شیلنگ توصیه میشود.
نگهداری و سرویس دورهای
چند نکته برای افزایش عمر اتصال:
بررسی ماهانه اورینگ
تست نشتی کف صابون
بررسی آسیب حلقه فلوگیر
جلوگیری از ضربه شدید
استفاده از شیلنگ سالم
خشکشدن یا ترکخوردگی اورینگ نشانه تعویض است.
نکات ایمنی کاربری
در فشار بالا جداکردن شیلنگ خطرناک است.
بهتر است قبل از جداسازی، شیر هوا بسته شود.
در محیطهای لرزشدار از بست ضربهگیر استفاده شود.
جابجایی ناقص شیلنگ میتواند باعث آسیب فیزیکی شود.
تفاوت رابط واسط 10 با سایر فیتینگها
رابط واسط مسیر را مستقیم ادامه میدهد.
زانویی مسیر را ۹۰ درجه تغییر میدهد.
فیتینگ T مسیر را دوشاخه میکند.
تقسیم مسیر باد برای سیستمهای کنترل جداست.
رابط واسط سادهترین و کمافتترین اتصال مستقیم هواست.
تأثیر کیفیت اتصال روی راندمان سیستم پنوماتیک
اتصالات بیکیفیت باعث:
هدررفت باد
گرمشدن کمپرسور
کاهش نیروی خروجی سیلندر
افزایش قبوض برق
افزایش استهلاک
میشوند.
رابط باکیفیت فشار را متعادل نگه میدارد.
کاربردهای حرفهای رابط پنوماتیک واسط 10
این اتصال در محیطهای صنعتی زیر کاربرد دارد:
سیستمهای باد CNC
ماشینهای مونتاژ
نوار نقاله پنوماتیک
تجهیزات چاپ صنعتی
خطوط دمنده
سیستمهای تست فشار
ماشینآلات بستهبندی
تجهیزات جداسازی صنعتی
جزئیات فنی رابط پنوماتیک واسط 10 (بینراهی)
برند: چینی متفرقه / CDC Korea
نوع اتصال: Push-In دو سر شیلنگخور
سایز شیلنگ ورودی: ۱۰ میلیمتر
جنس بدنه: پلیآمید صنعتی
جنس اورینگ: NBR
جنس حلقه فلوگیر: فولاد فنری
حداکثر فشار کاری: ۱۰ بار
حداکثر دما: ۶۰ درجه سانتیگراد
سطح کاربرد: متوسط تا نیمهسنگین
میزان افت فشار: بسیار کم
نصب: بدون ابزار
مسیر افت فشار و اهمیت جلوگیری از نشتی
افت فشار ناشی از نشتی باعث اختلال در:
سرعت سیلندر
شوک پنوماتیکی
زمانبندی رلهها
تجزیهشدن جریان باد
میشود.
این اتصال پلاستیکی با اورینگ داخلی از این مشکل جلوگیری میکند.
سیگنالهای خرابی
صدای هیس هنگام کار
کاهش قدرت سیلندر
ایستادن ناگهانی نازل
گرمشدن کمپرسور
سایش شیلنگ در محل اتصال
در این صورت باید اتصال تعویض گردد.
روش تست نشتی
کف صابون سادهترین روش عیبیابی است:
پاشیدن روی محل اتصال
تشکیل حباب نشانه نشتی
در این حالت شیلنگ باز و مجدد نصب میشود.
چالشهای رایج
خشکی اورینگ
خوردگی فلوگیر
آسیب بدنه با ضربه
تغییر زاویه شیلنگ
این موارد با نگهداری منظم قابل پیشگیری هستند.
جمعبندی
رابط پنوماتیک واسط 10 یک اتصال Push-In دو سر شیلنگخور برای انتقال باد در خطوط صنعتی است. اتصال پلاستیکی آن سبک، مقاوم و مقرون بهصرفه بوده و با مکانیزم قفل داخلی و اورینگ نشت را به صفر نزدیک میکند. نصب بدون ابزار، نگهداری آسان و دسترسی مناسب در بازار، این فیتینگ را به انتخاب اول تکنسینهای ابزار دقیق تبدیل کرده است. رعایت استانداردهای نصب و تست دورهای نشتی، عمر استفاده را افزایش و راندمان سیستم را بهبود میبخشد.
سوالات متداول (FAQ)
آیا رابط پنوماتیک واسط 10 به تفلنی نیاز دارد؟
خیر، چون رزوه ندارد و آببندی توسط اورینگ داخلی انجام میشود.آیا این اتصال برای هوای روغنی مناسب است؟
بله، تا زمانی که اورینگ مناسب نصب باشد.آیا رابط واسط ۱۰ در فشار بالاتر از ۱۰ بار قابلاستفاده است؟
خیر، توصیه نمیشود و خطر جداشدگی وجود دارد.آیا این اتصال برای تعمیر سریع مسیر مناسب است؟
بله، بهترین راه برای اتصال دو قسمت شیلنگ بریده است.آیا حلقه فلوگیر بعد از مدت طولانی استحکام دارد؟
در صورت استفاده از شیلنگ استاندارد خیر، تحلیل نمیرود.
