شیر برقی SMC سری VP300/500 یکی از پرکاربردترین سریهای تولیدی این برند ژاپنی است که با هدف کنترل دقیق جریان هوای فشرده در مدارهای پنوماتیکی طراحی و ساخته شده است. این سری از شیرهای برقی با عملکرد سریع، ساختار مقاوم و قابلیت اطمینان بالا، به عنوان جزء کلیدی در بسیاری از سیستمهای اتوماسیون صنعتی شناخته میشوند.
طراحی فشرده، مصرف انرژی پایین، طول عمر زیاد و مقاومت در برابر شرایط محیطی سخت، از ویژگیهای برجسته شیر برقیهای SMC است. سری VP300/500 بهویژه در خطوط تولید، دستگاههای بستهبندی، ماشینآلات تزریق پلاستیک، رباتهای صنعتی و تجهیزات کنترل فرآیند مورد استفاده قرار میگیرد. این شیرها با وجود ابعاد کوچک، توانایی تحمل فشار بالا و کنترل دقیق جریان را دارند که باعث شده در میان تکنسینها و مهندسان، بهعنوان گزینهای مطمئن و حرفهای شناخته شوند.
شیر برقی چیست و چگونه کار میکند؟
شیر برقی (Solenoid Valve) تجهیزی است که وظیفه کنترل باز و بسته شدن مسیر عبور سیال را بهصورت الکتریکی بر عهده دارد. این شیرها با استفاده از نیروی مغناطیسی ایجادشده توسط بوبین یا سیمپیچ عمل میکنند. هنگامی که جریان الکتریکی به بوبین وارد میشود، میدان مغناطیسی حاصل باعث حرکت پیستون یا سوپاپ داخلی شده و مسیر عبور هوا را باز یا بسته میکند.
در مدلهای پنوماتیکی مانند شیر برقی SMC VP300/500، سیال عبوری هوای فشرده است و عملکرد شیر نقش مهمی در کنترل دقیق فشار و جریان این هوا دارد. این شیرها معمولاً در دو نوع اصلی “نرمال بسته (NC)” و “نرمال باز (NO)” تولید میشوند. در حالت عادی مسیر بسته است و با دریافت فرمان الکتریکی، مسیر باز میشود تا جریان عبور کند. پس از قطع جریان برق، فنر بازگرداننده پیستون را به حالت اولیه برمیگرداند.
در کاربردهای صنعتی، شیرهای برقی وظیفه کنترل لحظهای و دقیق سیال را دارند و نقش مهمی در سیستمهای اتوماسیون، ماشینآلات تولید و تجهیزات کنترلی ایفا میکنند.
معرفی شیر برقی SMC سری VP300/500
سری SMC VP300/500 یکی از پرکاربردترین خانوادههای شیرهای برقی سهپورت (3-Port) شرکت SMC است که با عملکرد پیلوت کنترل (Pilot Operated) طراحی شدهاند. این سری برای کنترل جریان هوای فشرده در سیستمهای صنعتی متوسط تا سنگین کاربرد دارد.
مدل VP300 برای جریانهای متوسط و فضاهای محدود طراحی شده و در مقابل، VP500 برای سیستمهایی با ظرفیت بالاتر مورد استفاده قرار میگیرد. هر دو مدل دارای طراحی یکپارچه و بدنهای از آلومینیوم آنودایز مقاوم هستند که در برابر رطوبت، خوردگی و نوسانات دمایی مقاومت بالایی دارد.
بوبین برقی در این مدلها از نوع کممصرف است و میتواند در ولتاژهای مختلف (DC24V یا AC220V) کار کند. طراحی داخلی شیر باعث میشود تا زمان پاسخدهی بسیار کوتاه بوده و از نوسانات فشار در سیستم جلوگیری شود.
مزایای استفاده از شیر برقی SMC سری VP300/500
۱. طراحی فشرده و وزن سبک: امکان نصب آسان در فضاهای محدود صنعتی.
۲. واکنش سریع و دقیق: زمان عملکرد بسیار کوتاه در باز و بسته شدن مسیر جریان.
۳. مصرف انرژی پایین: بوبین کممصرف با تولید حرارت حداقلی.
۴. دوام بالا: بدنه آلومینیومی و آببندی مقاوم در برابر نشتی.
۵. نگهداری آسان: ساختار ساده و دسترسی سریع به اجزای داخلی برای سرویس دورهای.
۶. سازگار با سیستمهای کنترل PLC: قابلیت اتصال به انواع کنترلرهای صنعتی.
۷. کیفیت ساخت بالا: ساخت ژاپن با رعایت استانداردهای بینالمللی ISO و CE.
۸. کارکرد مطمئن در شرایط سخت: مقاومت در برابر رطوبت، گردوغبار و نوسان دما.
ساختار داخلی و نحوه عملکرد
در حالت عادی، شیر برقی SMC سری VP300/500 مسیر عبور جریان را بسته نگه میدارد. هنگامی که ولتاژ به بوبین اعمال میشود، میدان مغناطیسی ایجاد شده پیستون پیلوت را جابجا میکند و مسیر هوای فشرده از ورودی (P) به خروجی (A) باز میشود. با قطع جریان برق، فنر بازگرداننده پیستون را به جای اولیه بازمیگرداند و مسیر بسته میشود.
ساختار داخلی این شیر شامل بوبین برقی، پیستون، فنر بازگرداننده، پورت ورودی (P)، خروجی (A) و مسیر تخلیه (R) است. این طراحی باعث میشود عملکرد شیر پایدار، سریع و بدون نشت باشد.
جزئیات فنی شیر برقی SMC سری VP300/500
برند: SMC (اسامسی)
مدل: VP300 / VP500
نوع شیر: سه پورت (3-Port) پیلوت کنترل
نوع عملکرد: نرمال بسته (Normally Closed)
نوع سیال: هوای فشرده تمیز و خشک
فشار کاری: 0.05 تا 1.0 مگاپاسکال
حداکثر فشار تست: 1.5 مگاپاسکال
دمای کاری: -10 تا +50 درجه سانتیگراد
ولتاژ بوبین: 24VDC / 110VAC / 220VAC
زمان پاسخدهی: کمتر از 20 میلیثانیه
جنس بدنه: آلومینیوم آنودایز مقاوم
جنس آببندها: NBR و FKM
جنس فنر داخلی: فولاد ضد زنگ (Stainless Steel 304)
سایز پورت: 1/8″، 1/4″، 3/8″ (بسته به مدل)
حداکثر دبی عبوری: تا 2000 لیتر بر دقیقه
درجه حفاظت: IP65
وزن: حدود 450 تا 700 گرم
عمر کاری: بیش از ۵۰ میلیون سیکل
نوع نصب: عمودی یا افقی (ترجیحاً عمودی)
کاربردهای شیر برقی SMC VP300/500
سیستمهای اتوماسیون صنعتی
خطوط هوای فشرده و کمپرسورها
ماشینآلات بستهبندی و پرکن
سیستمهای رباتیک
تجهیزات تزریق پلاستیک
ماشینآلات CNC
صنایع دارویی و غذایی
کنترل فرآیندهای تولید و خطوط مونتاژ
روش نصب شیر برقی SMC
۱. ابتدا مسیر هوای فشرده را تخلیه کنید تا فشار باقیمانده در سیستم وجود نداشته باشد.
۲. از نصب شیر در جهت صحیح جریان (مطابق فلش روی بدنه) اطمینان حاصل کنید.
۳. از اتصالات رزوهای استاندارد و نوار تفلون باکیفیت استفاده کنید.
۴. در صورت استفاده از برق AC، زمین کردن شیر الزامی است.
۵. پس از نصب، با اعمال ولتاژ، عملکرد باز و بسته شدن را بررسی کنید.
نکات مهم نگهداری و سرویس
فیلتر هوای فشرده را بهطور منظم تمیز یا تعویض کنید تا از ورود گردوغبار به شیر جلوگیری شود.
هر ۶ ماه عملکرد بوبین و فنر بازگرداننده بررسی شود.
از روغنهای سنگین یا مواد شیمیایی خورنده در سیستم استفاده نکنید.
در صورت کاهش سرعت عملکرد، مسیر ورودی و خروجی از نظر گرفتگی بررسی شود.
بوبین در زمان طولانی بدون نیاز روشن نماند تا از گرم شدن بیش از حد جلوگیری شود.
تفاوت بین مدلهای VP300 و VP500
مدل VP300 برای دبی پایینتر و سیستمهای سبکتر طراحی شده است، در حالیکه VP500 دارای ابعاد بزرگتر، دبی عبوری بالاتر و فشار کاری مقاومتری است. هر دو مدل از نظر ساختار مشابه هستند اما در توان عبور جریان، اندازه پورتها و وزن تفاوت دارند.
دلایل انتخاب شیر برقی SMC سری VP
طراحی فشرده و مناسب برای تابلوهای کنترلی
قابلیت اطمینان بالا در سیکلهای کاری مداوم
مصرف برق پایین نسبت به مدلهای مشابه
کیفیت ساخت ژاپنی با طول عمر بسیار بالا
عملکرد یکنواخت و بدون نویز مکانیکی
نکات ایمنی در هنگام استفاده
قبل از هرگونه تعمیر یا جداسازی، سیستم را از فشار خارج کنید.
در محیطهای با رطوبت بالا از پوشش محافظ استفاده شود.
هنگام تعویض بوبین از ولتاژ و مدل دقیق استفاده کنید.
از نصب شیر در نزدیکی منابع حرارتی یا مواد شیمیایی خودداری کنید.
در صورت عملکرد غیرعادی، بلافاصله برق و هوای فشرده قطع شود.
جمعبندی
شیر برقی SMC سری VP300/500 از جمله محصولات پرکاربرد و باکیفیت در سیستمهای پنوماتیکی است که با عملکرد دقیق، دوام بالا و طراحی ماژولار، انتخابی ایدهآل برای مهندسان و تکنسینهای صنعتی محسوب میشود. این شیرها علاوه بر دقت بالا، عمر کاری طولانی و قابلیت نصب آسان، از نظر اقتصادی نیز گزینهای مقرونبهصرفه هستند. طراحی مقاوم در برابر فشار، واکنش سریع و قابلیت سازگاری با انواع ولتاژها، باعث شده این سری از شیرهای SMC در بسیاری از صنایع به عنوان گزینهای مطمئن و استاندارد مورد استفاده قرار گیرند.
پرسش و پاسخ (FAQ)
۱. آیا شیر SMC VP300/500 برای استفاده در سیستمهای روغنی مناسب است؟
خیر، این شیر برای هوای فشرده خشک و تمیز طراحی شده و استفاده در سیستمهای روغنی میتواند باعث خرابی آببندها شود.
۲. آیا این شیر قابلیت کنترل دستی دارد؟
برخی مدلها دارای دکمه تست دستی هستند که برای بررسی عملکرد بدون برق استفاده میشود.
۳. در چه ولتاژهایی عرضه میشود؟
در دو مدل 24 ولت DC و 220 ولت AC قابل سفارش است.
۴. آیا میتوان شیر را به صورت افقی نصب کرد؟
بله، اما نصب عمودی به دلیل تخلیه بهتر هوا و عملکرد پایدارتر توصیه میشود.
۵. تفاوت اصلی VP300 با VP500 چیست؟
مدل VP500 دارای دبی بالاتر و پورت بزرگتر است و برای سیستمهای صنعتی سنگینتر مناسبتر میباشد.
