شیر SMC سری VP300/500/700 سه پورت یکی از محصولات کلیدی برند ژاپنی SMC در زمینه کنترل دقیق جریان و فشار هوای فشرده است. این شیرها بهعنوان مؤلفهای حیاتی در مدارهای پنوماتیکی مورد استفاده قرار میگیرند و با عملکرد پایدار، سرعت واکنش بالا و طراحی مقاوم، در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، داروسازی، بستهبندی و تجهیزات رباتیک کاربرد گسترده دارند.
SMC به عنوان پیشرو جهانی در تجهیزات پنوماتیکی، این سری را به گونهای طراحی کرده که ضمن حفظ کارایی در محیطهای پرتنش صنعتی، دوام طولانی و نگهداری آسان را برای کاربران فراهم کند. شیرهای سری VP با ترکیب دقت مهندسی بالا، سازگاری با شرایط مختلف کاری و طراحی ماژولار، یکی از پرفروشترین محصولات کنترل جریان هوای فشرده محسوب میشوند.
شیر سه پورت پنوماتیکی چیست و چگونه کار میکند؟
شیر سه پورت یا 3-Port Valve تجهیزی است که برای کنترل جریان هوای فشرده بین سه مسیر مختلف طراحی شده است. در واقع، این شیر امکان هدایت، قطع یا تغییر مسیر جریان را بهصورت الکتریکی یا مکانیکی فراهم میکند. در ساختار عمومی شیر سه پورت، یک ورودی (Pressure Port)، یک خروجی (Outlet) و یک مسیر تخلیه (Exhaust) وجود دارد.
در سری SMC VP300/500/700، عملکرد به صورت پیلوت کنترل (Pilot Operated) است؛ یعنی از نیروی هوای کمکی برای جابجایی پیستون داخلی استفاده میشود. این ویژگی باعث میشود شیر با نیروی مصرفی کمتر، سرعت واکنش بالاتر و طول عمر بیشتر کار کند. در حالت عادی، پورت خروجی بسته است و تنها در صورت اعمال فرمان، مسیر باز میشود تا جریان هوا از ورودی به خروجی منتقل گردد.
معرفی شیر SMC سری VP300/500/700 سه پورت
سری VP300/500/700 خانوادهای از شیرهای برقی و مکانیکی SMC هستند که برای کنترل دقیق فشار و جریان طراحی شدهاند. این سری در سه سایز اصلی تولید میشود تا متناسب با دبی و فشار سیستم انتخاب شود:
مدل VP300 برای سیستمهای کمدبی و فضاهای فشرده
مدل VP500 برای کاربردهای عمومی و فشارهای متوسط
مدل VP700 برای جریانهای بالا و سیستمهای بزرگ صنعتی
هر سه مدل از یک طراحی استاندارد تبعیت میکنند که شامل بدنه آلومینیومی آنودایز مقاوم، پورتهای رزوهای استاندارد، و دربهای آببند مقاوم در برابر گرد و غبار است. ساختار داخلی بهگونهای طراحی شده تا افت فشار حداقلی در حین عبور هوا رخ دهد و عملکرد ولو در طول زمان پایدار باقی بماند.
مزایای استفاده از شیر SMC سری VP300/500/700
۱. دقت بالا در کنترل فشار: مکانیزم پیلوت کنترل اجازه میدهد فشار خروجی با پایداری زیاد و خطای کم تنظیم شود.
۲. پاسخ سریع به فرمان: استفاده از پیستون سبک و فنر بازگشت قوی باعث شده واکنش ولو بسیار سریع باشد.
۳. طراحی ماژولار: امکان اتصال چند شیر بهصورت سری و مجتمع برای کاهش فضای نصب.
۴. دوام بالا در شرایط کاری سخت: استفاده از آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی و نشتی کم.
۵. سازگاری با کنترلرهای مختلف: قابلیت اتصال به سیستمهای PLC و کنترل الکترونیکی.
۶. نصب آسان و نگهداری کمهزینه: طراحی ساده و دسترسی سریع به قطعات مصرفی داخلی.
۷. مناسب برای طیف وسیع صنایع: از اتوماسیون خطوط تولید تا تجهیزات دقیق آزمایشگاهی.
اجزای تشکیلدهنده شیر SMC VP300/500/700
بدنه اصلی (Body): از آلومینیوم آنودایز ساخته شده و بهطور دقیق ماشینکاری شده است.
بوبین یا سلونوئید (Solenoid Coil): بخش کنترلی برقی که فرمان باز و بسته شدن را صادر میکند.
پیلوت کنترل: مسیر کمکی جهت هدایت نیروی هوا به پیستون اصلی.
فنر بازگرداننده: برای بسته شدن شیر پس از قطع فرمان.
آببندهای NBR/FKM: جلوگیری از نشتی و حفظ فشار داخلی.
پورتهای اتصال: شامل ورودی (P)، خروجی (A) و تخلیه (R).
جزئیات فنی شیر SMC سری VP300/500/700
برند: SMC (اسامسی)
مدل: VP300 / VP500 / VP700
نوع شیر: سه پورت (3-Port) پیلوت کنترل
نوع سیال: هوای فشرده خشک و تمیز
فشار کاری: 0.05 تا 1.0 مگاپاسکال
حداکثر فشار تست: 1.5 مگاپاسکال
دمای کاری: -10 تا +60 درجه سانتیگراد
جنس بدنه: آلومینیوم آنودایز
جنس فنر: فولاد ضدزنگ 304
نوع نصب: عمودی یا افقی
درجه حفاظت: IP65
ولتاژ بوبین: 24VDC یا 220VAC (بسته به سفارش)
نشتی مجاز: کمتر از 1cc/min
سایز پورتها: از 1/8” تا 1/2”
عمر کاری: بیش از ۵۰ میلیون سیکل کاری
نحوه کنترل: پیلوت مستقیم یا غیرمستقیم
وزن تقریبی: بین 300 تا 800 گرم
کاربردهای صنعتی
سیستمهای هوای فشرده در خطوط تولید
تجهیزات بستهبندی اتوماتیک
ماشینآلات CNC و تزریق پلاستیک
سیستمهای کنترل فرآیند
صنایع غذایی، دارویی و پتروشیمی
تجهیزات رباتیک و کنترل پنوماتیکی دقیق
نحوه عملکرد دقیق
زمانی که فرمان الکتریکی به بوبین داده میشود، میدان مغناطیسی تولید شده پیستون پیلوت را جابهجا میکند. این حرکت موجب باز شدن مسیر هوا از پورت ورودی (P) به خروجی (A) میشود و همزمان مسیر تخلیه (R) بسته میگردد.
در صورت قطع فرمان، فنر بازگرداننده مسیر را به حالت اولیه بازمیگرداند و جریان هوا از خروجی به تخلیه هدایت میشود. این طراحی باعث میشود ولو در برابر تغییرات ناگهانی فشار مقاوم باشد و کنترل جریان بهصورت یکنواخت انجام گیرد.
نکات نصب و نگهداری
قبل از نصب، مسیر هوا را از ذرات و روغنهای سنگین پاک کنید.
از فشار ورودی بالاتر از حد مجاز خودداری کنید.
هنگام نصب، فلش جهت جریان روی بدنه باید با جهت واقعی یکسان باشد.
هر ۶ ماه یکبار آببندها و فنر داخلی بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند.
در محیطهای مرطوب، از حفاظ ضدآب استفاده شود.
تفاوت بین مدلهای VP300، VP500 و VP700
مدل VP300 برای سیستمهای با دبی کم و فضای محدود طراحی شده است، در حالی که VP500 برای کاربردهای عمومی با فشار متوسط مناسب است. VP700 اما توانایی عبور جریان بالا را دارد و معمولاً در تجهیزات صنعتی بزرگ بهکار میرود. هر سه مدل از نظر عملکرد مشابهاند ولی سایز پورت، دبی عبوری و توان بوبین متفاوت است.
ویژگیهای طراحی برجسته
طراحی فشرده با وزن سبک برای سهولت در نصب
مصرف انرژی پایین بوبین در مدلهای 24VDC
حداقل افت فشار در عبور هوا
عملکرد مطمئن حتی در نوسانات فشار ورودی
قابلیت مونتاژ گروهی چند شیر برای سیستمهای مجتمع
عملکرد ایمن و استانداردهای کیفیت
تمامی شیرهای سری VP SMC مطابق با استاندارد ISO 5599-1 طراحی شدهاند و قبل از خروج از کارخانه، تحت آزمونهای نشتی، دوام، و مقاومت حرارتی قرار میگیرند. بدنه این شیرها با روش آنودایز سخت پوشش داده شده تا مقاومت آنها در برابر اکسیداسیون و خوردگی افزایش یابد.
جمعبندی
شیر SMC VP300/500/700 سه پورت نمونهای کامل از ترکیب فناوری، دقت و دوام در تجهیزات پنوماتیکی است. این شیر با عملکرد مطمئن، طراحی مهندسیشده و قابلیت کار در شرایط متنوع، برای هر سیستم هوای فشرده صنعتی انتخابی ایدهآل محسوب میشود. از خطوط تولید خودکار تا سیستمهای کنترلی دقیق، این مدل توانسته است رضایت کاربران صنعتی را در سراسر جهان جلب کند.
پرسش و پاسخ (FAQ)
۱. آیا سری VP SMC برای هوای روغنی نیز قابل استفاده است؟
بله، در صورتی که هوای فشرده دارای فیلتر استاندارد باشد، این شیر در سیستمهای روغنی نیز قابل استفاده است.
۲. تفاوت بین پیلوت مستقیم و غیرمستقیم در این سری چیست؟
در پیلوت مستقیم، فرمان مستقیماً روی پیستون اصلی اثر میگذارد، اما در نوع غیرمستقیم ابتدا مسیر کمکی باز میشود و سپس پیستون اصلی جابهجا میگردد.
۳. آیا امکان نصب چند شیر VP بهصورت ماژول وجود دارد؟
بله، طراحی ماژولار سری VP این امکان را فراهم میکند تا چند شیر بهصورت بلوکی نصب شوند.
۴. ولتاژ بوبین قابل انتخاب است؟
بله، بسته به سفارش، ولتاژ 24VDC یا 220VAC قابل ارائه است.
۵. آیا این شیر در محیطهای دارای رطوبت زیاد قابل استفاده است؟
بله، درجه حفاظت IP65 اجازه میدهد در محیطهای مرطوب نیز بدون مشکل کار کند، به شرط استفاده از اتصالات آببند.
