شیر برقی SMC مدل SY120-5YO-02 از سری معروف SY شرکت SMC ژاپن است که به عنوان یکی از پرکاربردترین شیرهای کنترل پنوماتیکی در صنایع شناخته میشود. این مدل با طراحی ماژولار، مصرف انرژی پایین، زمان پاسخ بسیار سریع و طول عمر بالا، به یکی از گزینههای اصلی برای مهندسان و تکنسینهای حوزه اتوماسیون صنعتی تبدیل شده است. عملکرد دقیق این شیر باعث میشود کنترل جریان هوا در سیستمهای پیچیده با دقت بالا انجام شود و پایداری فرآیند تضمین گردد.
شیر برقی چیست و چگونه کار میکند؟
شیر برقی (Solenoid Valve) یکی از اجزای حیاتی در سیستمهای پنوماتیکی، هیدرولیکی و کنترل فرآیند است که وظیفه آن کنترل عبور یا قطع جریان سیال (معمولاً هوا یا گاز) با استفاده از نیروی مغناطیسی میباشد. در این نوع شیر، یک سیمپیچ برقی (سلونوئید) با تحریک ولتاژ مشخص، میدان مغناطیسی تولید کرده و باعث حرکت هسته فلزی (پیستون یا پلانجر) در داخل شیر میشود. این حرکت مکانیکی، مسیر عبور جریان را باز یا بسته میکند.
در سیستمهای پنوماتیکی، شیر برقی نقشی کلیدی در کنترل عملکرد سیلندرها، اکچویتورها و منیفولدها دارد. این قطعه به کنترلکننده اجازه میدهد تنها با ارسال یک سیگنال الکتریکی، مسیر جریان هوای فشرده را تغییر دهد و فرآیند به سرعت و با دقت بالا انجام شود. مدلهای مختلف شیر برقی SMC شامل سریهای SY، VQ و VF هستند که هرکدام متناسب با نوع عملکرد و فشار کاری طراحی شدهاند.
معرفی شیر برقی SMC مدل SY120-5YO-02
شیر برقی SMC مدل SY120-5YO-02 یکی از محصولات دقیق و پرکاربرد برند ژاپنی SMC است. این مدل در خانواده شیرهای سری SY قرار دارد که بهخاطر طراحی فشرده، قابلیت نصب روی منیفولد و عملکرد پایدار، محبوبیت زیادی در صنایع مختلف دارد. سری SY120 بهطور خاص برای کنترل جریان هوای فشرده در سیستمهای اتوماسیون صنعتی طراحی شده و دارای ساختاری مقاوم در برابر خوردگی و رطوبت است.
این شیر از نوع 5/2 بوده و برای کنترل دو موقعیت (Double Acting) به کار میرود. طراحی داخلی آن بهگونهای است که افت فشار بسیار کمی ایجاد میکند و انتقال هوا را با حداکثر راندمان انجام میدهد. مدل SY120-5YO-02 دارای عملکرد مستقیم (Direct Acting) است و با استفاده از ولتاژ 24 ولت DC کار میکند. زمان پاسخدهی سریع آن، معمولاً کمتر از 10 میلیثانیه است که باعث کنترل لحظهای و دقیق در فرآیندهای خودکار میشود.
بدنه این شیر از آلومینیوم مقاوم با آبکاری ضد خوردگی ساخته شده است و بخشهای آببندی از NBR با کیفیت بالا استفاده میکنند تا در برابر نشت و ساییدگی مقاوم باشند. همچنین، این مدل قابلیت نصب آسان روی منیفولدهای سری SY3000 را دارد که در سیستمهای چندولو استفاده میشوند.
مزایای استفاده از شیر برقی SMC مدل SY120-5YO-02
شیر برقی SMC مدل SY120-5YO-02 دارای مزایای قابل توجهی است که آن را برای کاربردهای صنعتی دقیق و مداوم ایدهآل میسازد:
سرعت پاسخ بالا: زمان سوئیچ کمتر از 10 میلیثانیه موجب افزایش سرعت عملکرد سیستمهای پنوماتیکی میشود.
طول عمر بسیار زیاد: طراحی ویژه با حداقل اصطکاک داخلی عمر کاری شیر را به بیش از 50 میلیون سیکل افزایش میدهد.
مصرف انرژی پایین: سیمپیچ با توان کم و ساختار پیلوت بهینه باعث کاهش مصرف برق در کاربردهای طولانیمدت میشود.
طراحی فشرده و سبک: ابعاد کوچک شیر امکان استفاده در فضاهای محدود را فراهم کرده و نصب روی منیفولد را سادهتر میسازد.
قابلیت اطمینان بالا: عملکرد پایدار در محدوده وسیعی از فشار و دما باعث کاهش خرابیهای احتمالی در خطوط تولید میگردد.
سازگاری با محیطهای صنعتی: مقاومت در برابر لرزش، گردوغبار و رطوبت برای استفاده در شرایط سخت کاری.
امکان تعمیر و نگهداری آسان: طراحی ماژولار و قطعات استاندارد، سرویس و تعویض را سریع و کمهزینه میکند.
جزئیات فنی شیر برقی SMC مدل SY120-5YO-02
برند: اسامسی (SMC)
مدل: SY120-5YO-02
نوع عملکرد: 5/2 راهه (Double Solenoid – دو بوبین)
سیستم تحریک: پیلوت الکتریکی (Electro-Pilot)
ولتاژ تغذیه: 24V DC
توان مصرفی: حدود 0.4 وات
نوع کنترل: برقی (On/Off)
فشار کاری مجاز: از 0.15 تا 0.7 مگاپاسکال
حداکثر فشار تحمل: 1.0 مگاپاسکال
دمای کاری محیط: 5 تا 50 درجه سانتیگراد
سیال کاری: هوای فشرده (تمیز و خشک، بدون روغن)
نوع اتصالات: رزوهای Rc 1/8
زمان پاسخدهی: کمتر از 10 میلیثانیه
جنس بدنه: آلومینیوم آنودایز شده مقاوم در برابر خوردگی
جنس آببند: NBR (اختیاری: FKM برای دمای بالاتر)
وزن خالص: حدود 85 گرم
درجه حفاظت: IP65 (مقاوم در برابر گردوغبار و رطوبت)
عمر مکانیکی: بیش از 50 میلیون سیکل کاری
نحوه نصب: بر روی منیفولد یا بهصورت تکی
توضیحات فنی تکمیلی
این شیر از نوع دو بوبین (Double Solenoid) است، یعنی دو سیمپیچ برقی برای کنترل دو وضعیت کاری دارد. هنگامیکه یک بوبین تحریک میشود، شیر به حالت A تغییر میکند و با تحریک بوبین دوم، به حالت B بازمیگردد. این ویژگی در سیستمهایی که نیاز به موقعیت ثابت در زمان قطع برق دارند بسیار مفید است.
مدل SY120-5YO-02 قابلیت نصب روی منیفولدهای سری SY3000 را دارد و میتواند با سایر شیرها در یک مجموعه مشترک ترکیب شود. این ساختار باعث کاهش فضای نصب، سهولت در سیمکشی و تعمیر میشود. علاوه بر این، وجود فیلتر داخلی و طراحی مسیر هوای مستقیم، باعث کاهش افت فشار و افزایش بازدهی عملکرد شیر شده است.
طراحی مدرن و آببندی دقیق از نشت هوا جلوگیری میکند و موجب صرفهجویی در مصرف انرژی سیستم میشود. در ضمن، این شیر قابلیت کارکرد در شرایط بدون روغن (Oil-Free) را نیز دارد که برای صنایع غذایی و دارویی بسیار ارزشمند است.
نحوه نصب و راهاندازی شیر برقی SMC SY120-5YO-02
برای نصب و بهرهبرداری صحیح از شیر برقی SMC مدل SY120-5YO-02 مراحل زیر توصیه میشود:
بررسی فشار کاری: فشار ورودی باید در محدوده استاندارد 0.15 تا 0.7 مگاپاسکال باشد.
اتصال صحیح لولهها: جهت جریان ورودی و خروجی مطابق با علائم روی بدنه شیر تنظیم شود.
نصب فیلتر هوا: برای جلوگیری از آلودگی مسیر، فیلتر 5 میکرونی در ورودی هوا نصب شود.
اتصال الکتریکی ایمن: از منبع تغذیه 24 ولت DC با پایداری مناسب استفاده شود و سیمکشی با توجه به پلاریته انجام گیرد.
تست عملکرد: پس از نصب، هر دو بوبین را تست کرده و از عملکرد کامل جابجایی اطمینان حاصل شود.
بررسی نشتی: پس از راهاندازی، نشتی احتمالی در اتصالات رزوهای با کف صابون بررسی گردد.
نکات طراحی و انتخاب شیر برقی مناسب
برای انتخاب شیر برقی متناسب با کاربرد مورد نظر باید عوامل زیر در نظر گرفته شود:
دبی مورد نیاز جریان هوای فشرده (برحسب L/min)
محدوده فشار کاری سیستم
ولتاژ و نوع تحریک (AC یا DC)
نوع سیال و دمای کاری
فضای نصب و نوع اتصال (رزوهای یا منیفولد)
نیاز به حالت Normally Open یا Normally Closed
سازگاری با شرایط محیطی (رطوبت، گردوغبار، لرزش)
انتخاب صحیح مدل شیر برقی، علاوه بر افزایش عمر مفید سیستم، موجب صرفهجویی در انرژی و افزایش سرعت پاسخ فرآیند خواهد شد.
کاربردهای شیر برقی SMC SY120-5YO-02
این شیر برقی به دلیل دقت بالا و دوام زیاد، در بسیاری از سیستمهای صنعتی و اتوماسیون استفاده میشود، از جمله:
خطوط مونتاژ خودکار و رباتیک
تجهیزات بستهبندی و پرکن اتوماتیک
ماشینآلات CNC و دستگاههای تست عملکرد
سیستمهای کنترل سیلندرهای پنوماتیکی
صنایع غذایی، دارویی و پزشکی
سیستمهای توزیع و کنترل فشار در خطوط تولید
سیستمهای کنترل درب و مکانیزمهای حرکتی دقیق
نگهداری و سرویس دورهای
برای عملکرد پایدار شیر برقی SMC SY120-5YO-02 رعایت نکات زیر ضروری است:
تمیز نگه داشتن منیفولد و مسیر ورودی هوا.
بررسی دورهای فیلترها و جایگزینی در صورت آلودگی.
تست عملکرد بوبینها برای اطمینان از تحریک همزمان و کامل.
استفاده از منبع تغذیه پایدار با ولتاژ دقیق 24 ولت DC.
در صورت نشتی، سیل داخلی را فقط با قطعات اورجینال SMC تعویض نمایید.
در محیطهای مرطوب، از پوشش محافظ و اتصالات ضدآب استفاده شود.
نکات ایمنی در بهرهبرداری
قبل از باز کردن شیر یا انجام تعمیرات، سیستم باید بدون فشار باشد.
در زمان کار، از تماس مستقیم با بوبین داغ خودداری کنید.
هرگز ولتاژ بیش از مقدار مجاز به شیر اعمال نکنید.
از نصب در محیطهای دارای بخار روغن یا گردوغبار سنگین بدون فیلتر مناسب خودداری نمایید.
جمعبندی
شیر برقی SMC مدل SY120-5YO-02 یکی از دقیقترین و قابل اعتمادترین شیرهای پنوماتیکی در بازار صنعتی است. این شیر با عملکرد سریع، طراحی فشرده و طول عمر بالا، گزینهای ایدهآل برای کنترل جریان هوای فشرده در سیستمهای اتوماسیون محسوب میشود. برند SMC با تجربه و اعتبار جهانی خود، در طراحی این سری از شیرها، استانداردهای کیفی و فنی بالایی را رعایت کرده تا محصولی کارآمد و اقتصادی در اختیار مهندسان و صنایع قرار دهد.
پرسش و پاسخ (FAQ)
۱. آیا شیر برقی SY120-5YO-02 برای کار بدون روغن مناسب است؟
بله، طراحی داخلی این مدل برای کار در سیستمهای بدون روغن (Oil-Free) کاملاً بهینهسازی شده است.
۲. در صورت خرابی بوبین، آیا میتوان آن را جداگانه تعویض کرد؟
بله، بوبین این مدل قابل جداسازی و تعویض مجزا است و نیازی به تعویض کامل شیر نیست.
۳. آیا میتوان این شیر را در حالت Normally Open استفاده کرد؟
مدل استاندارد بهصورت Normally Closed عرضه میشود، اما نسخههای Normally Open نیز توسط SMC موجود هستند.
۴. آیا این شیر قابلیت نصب روی منیفولدهای دیگر سری SY را دارد؟
بله، این مدل با منیفولدهای سری SY3000 و SY5000 سازگار است و میتواند در ترکیب چندولو استفاده شود.
۵. طول عمر تقریبی شیر برقی SY120-5YO-02 چقدر است؟
در شرایط کاری استاندارد، طول عمر مکانیکی آن بیش از 50 میلیون سیکل عملکرد تضمینشده است.
