زانویی 10 دو سر شیلنگ خور یکی از اتصالات مهم در سیستمهای پنوماتیک صنعتی است که وظیفه تغییر زاویه جریان باد را بدون نیاز به خمکاری شیلنگ بر عهده دارد. این اتصال پلاستیکی Push-In با استفاده از مکانیزم قفل داخلی Grip Ring و آببندی اورینگی مانع نشتی میشود و به تکنسینها اجازه میدهد مسیر شیلنگ را در فضاهای محدود تغییر دهند. این فیتنگ پنوماتیک برای دستگاههای بستهبندی، نازلهای دمنده صنعتی، تجهیزات ابزار دقیق، خطوط چاپ صنعتی، رباتهای سبک و سیستمهای کنترل نیوماتیک کاربرد گسترده دارد. نصب سریع و بدون ابزار از ویژگیهای مهم این اتصال پلاستیکی زاویهای است.
معرفی زانویی 10 دو سر شیلنگ خور
زانویی 10 دو سر شیلنگخور نوعی فیتینگ Push-In با زاویه ۹۰ درجه است که برای اتصال دو شیلنگ پنوماتیک سایز ۱۰ میلیمتری به یکدیگر در مسیر جریان هوا بهکار میرود. نام فنی آن Pneumatic Elbow Coupler 10 بوده و در کتابچههای فنی ابزار دقیق نیز با همین عنوان ذکر میشود. وظیفه این رابط پنوماتیک جلوگیری از شکستگی و ترکخوردگی شیلنگ در زوایای تند است. ساختار داخلی شامل یک حلقه فلوگیر از جنس فولاد فنری و یک اورینگ Rubber Seal جهت آببندی جریان میباشد. این اتصال پلاستیکی از پلیمیر مهندسیشده ساخته شده و وزن کم، مقاومت ضربهای و تحمل فشار استانداردی دارد. برندهای بدون مارک چینی و CDC کرهای متداولترین تولیدکنندگان این فیتینگ هستند. رنگهای مشکی، آبی، سفید، قرمز و نارنجی رایجترین گزینهها برای کدگذاری مسیر لولهکشی هوای فشرده محسوب میشوند.
مزایا استفاده از زانویی 10 دو سر شیلنگخور
مزیتهای کاربردی این زانویی پنوماتیک متعدد است. اولین مزیت، تغییر مسیر بدون تحمیل خم مکانیکی روی شیلنگ است که عمر آن را افزایش میدهد. دومین مزیت، نصب بدون نیاز به ابزار، رزوه، تفلنی و بست فلزی است. سومین مزیت، جلوگیری از افت فشار ناشی از خمکردن شیلنگ در محلهای تنگ است. چهارمین مزیت، سرعت بالای مونتاژ و امکان سرویس سریع است. پنجمین مزیت، وزن پایین اتصال پلاستیکی است که باعث کاهش تنش مکانیکی روی سطح تابلو ابزار دقیق میشود. استفاده از زانویی ۱۰ دو سر شیلنگخور در سیستمهایی که فضای نصب محدود دارند، بهترین روش برای مهندسی مسیر جریان هوا است. همچنین این فیتینگ راندمان سیستم را بهبود داده و از سایش جداره داخلی شیلنگ جلوگیری میکند.
جنس و ساختار زانویی 10 دو سر شیلنگخور
بدنه زانویی از پلیآمید صنعتی (PA) یا پلیاستال (POM) ساخته شده و دارای مقاومت بالا در برابر ضربه و لرزش است. حلقه قفلگیر (Grip Ring) داخلی از فولاد فنری سخت ساخته شده تا شیلنگ را درگیر و قفل کند. اورینگ داخلی NBR یا EPDM در پشت حلقه قرار دارد و مانع نشتی هوا میشود. ورودی شیلنگ طراحی مخروطی دارد تا نصب سریعتر صورت بگیرد. این اتصال پلاستیکی همانند رابط مستقیم هوا عملکرد مشابه دارد اما زاویهدار بودن آن قابلیت ساخت مسیرهای پیچیده را فراهم میکند. عدم وجود رزوه موجب حذف نیاز به تفلنی شده و آببندی کامل درونی بر عهده اورینگ است.
عملکرد مکانیزم قفل داخلی زانویی 10 دو سر شیلنگخور
زمانی که شیلنگ پنوماتیک وارد دهانه اتصال میشود، مخروط داخلی شیلنگ را به حلقه فلوگیر هدایت میکند. دندانههای روی حلقه سطح شیلنگ را درگیر کرده و در اثر فشار هوا محکمتر میشوند. اورینگ پشت حلقه، محفظه را آببندی کرده و مانع خروج هوا میشود. برای آزادسازی شیلنگ، تکنسین باید حلقه Release را فشار داده و سپس شیلنگ را خارج کند. این مکانیزم باعث ایمنی در زمان فشار بالا میگردد و از جداشدگی ناگهانی جلوگیری میکند.
سازگاری زانویی 10 دو سر شیلنگخور
این رابط زانویی با شیلنگهای PU (پلییورتان) و PA (پلیآمید) سازگار است. شیلنگ سایز ۱۰ در کاربردهای نیمهسنگین مانند تغذیه سیلندرهای بزرگ، دمندههای صنعتی و ابزار دقیق با مصرف هوای بالا استفاده میشود. انتخاب سایز صحیح شیلنگ در جلوگیری از افت فشار موثر است.
رنگبندی و اهمیت آن در خطوط صنعتی
در واحد نگهداری و تعمیرات، رنگ شیلنگ و اتصال اهمیت دارد:
آبی = هوای خشک
قرمز = هوای روغنی
سفید = کنترل حساس
نارنجی = تست فشار
مشکی = عمومی
کدگذاری مناسب تعمیر و عیبیابی را سادهتر میکند.
نکات نصب زانویی پنوماتیک 10 دو سر شیلنگخور
برای نصب صحیح:
لبه شیلنگ باید صاف بریده شود.
ورود کامل شیلنگ تا ته اتصال ضروری است.
پس از نصب، کشش آزمایشی توصیه میشود.
در صورت رهاسازی ناگهانی، حلقه Release فشرده شود.
از خمکردن شدید شیلنگ در محل اتصال خودداری کنید.
نکات نگهداری و سرویس دورهای
بازرسی دورهای اتصال توصیه میشود:
بررسی سلامت اورینگ
بررسی ترکخوردگی بدنه
تست نشتی با کف صابون
بررسی خشکی حلقه فلوگیر
تعویض در صورت فرسودگی
این موارد عملکرد سیستم را پایدار نگه میدارد.
نکات ایمنی هنگام کار با زانویی پنوماتیک
در فشار بالا، جداسازی شیلنگ خطرناک است.
پیش از قطع ارتباط، جریان هوا باید بسته شود.
در محیطهای لرزشی از بست محافظ استفاده کنید.
شیلنگ نباید تحت تنش کششی قرار گیرد.
تفاوت زانویی 10 دو سر شیلنگخور با سایر فیتینگها
فیتینگ مستقیم مسیر را بدون تغییر زاویه ادامه میدهد.
فیتینگ T مسیر باد را تقسیم میکند.
فیتینگ زانویی مسیر را ۹۰ درجه تغییر میدهد.
فیتینگ بینراهی تنها مسیر را طولانی میکند.
هر فیتینگ نقش هندسی خاصی دارد.
تأثیر کیفیت اتصال بر سیستم پنوماتیک
اتصالات بیکیفیت باعث:
افزایش هزینه برق
گرمشدن کمپرسور
خرابی زودهنگام سیلندر
کاهش سرعت عملگرها
افت فشار محسوس
میشوند.
انتخاب کیفیت مناسب عملکرد سیستم را تضمین میکند.
کاربردهای حرفهای زانویی 10 دو سر شیلنگخور
این اتصال در موارد زیر کاربرد دارد:
تابلو ابزار دقیق
رباتهای سبک صنعتی
سیلندرهای نیوماتیک متوسط
نازلهای دمنده
سیستمهای چاپ و بستهبندی
خطوط انتقال باد صنعتی
دمندههای صنعتی با سرعت بالا
کارخانههای مونتاژ اتوماسیون
جزئیات فنی زانویی 10 دو سر شیلنگخور
برند: Chinese Unbranded / CDC Korea
نوع اتصال: Push-In دو سر شیلنگخور
سایز شیلنگ ورودی: ۱۰ میلیمتر
جنس بدنه: پلیآمید صنعتی
جنس اورینگ: NBR
جنس حلقه قفل: فولاد فنری
حداکثر فشار کاری: ۱۰ بار
حداکثر دما: ۶۰ درجه سانتیگراد
نوع سیال: هوای فشرده
نحوه نصب: بدون ابزار
سطح کاربری: نیمهسنگین
افت فشار: کم
افت فشار و اهمیت جلوگیری از نشتی
نشتی هوای فشرده باعث افزایش زمان کار کمپرسور میشود.
این موضوع هزینه برق و استهلاک موتور را بالا میبرد.
زانویی دو سر شیلنگخور با اورینگ داخلی نشتی را تقریباً حذف میکند.
سیگنالهای خرابی در زانویی پنوماتیک
صدای هیس
کاهش قدرت سیلندر
گرمشدن موتور کمپرسور
کند شدن زمان عملکرد
سفت شدن شیلنگ در دهانه
در این حالت اتصال باید بازبینی شود.
روشهای تست نشتی
بهترین روش:
پاشیدن کف صابون
تشکیل حباب = نشتی
در صورت ادامه نشتی:
بازکردن شیلنگ و نصب مجدد
در صورت دوام نشتی:
تعویض اتصال
مشکلات رایج در مسیر پنوماتیک
خشک شدن اورینگ
سایش حلقه داخلی
خم شدن بیشازحد شیلنگ
آسیب بدنه اتصال
فشار ضربهای بالا
با نگهداری دورهای این موارد کاهش مییابد.
جمعبندی
زانویی 10 دو سر شیلنگخور یکی از ضروریترین فیتینگها در خطوط پنوماتیک است. طراحی Push-In و مکانیزم قفل داخلی، سرعت نصب را بالا برده و از نشتی جلوگیری میکند. این اتصال پلاستیکی زاویهای بهصورت اقتصادی، سبک و مقاوم عملکرد قابلاعتمادی در سیستمهای هوای فشرده ارائه میدهد. با رعایت اصول نصب، نگهداری و انتخاب شیلنگ مناسب، عمر این اتصال طولانی شده و راندمان سیستم حفظ میشود.
سوالات متداول (FAQ)
آیا زانویی ۱۰ نیاز به تفلنی دارد؟
خیر، چون رزوه ندارد و آببندی با اورینگ داخلی انجام میشود.آیا این اتصال برای هوای روغنی مناسب است؟
بله، تا زمانی که اورینگ مناسب باشد.آیا حلقه قفل با گذشت زمان ضعیف میشود؟
در صورت استفاده از شیلنگ استاندارد خیر.آیا این زانویی در فشارهای بالاتر از ۱۰ بار مناسب است؟
توصیه نمیشود؛ احتمال جدا شدن وجود دارد.آیا این اتصال برای تابلو ابزار دقیق مناسب است؟
بله، به دلیل کمجا بودن و زاویه استاندارد بسیار کاربردی است.
