شیر پروانهای PTFE تفلنی موتوردار 1 اینچ پنوماتیک یکی از پرکاربردترین شیرهای صنعتی در سیستمهای کنترل جریان سیالات است که با ترکیب بدنه تفلنی ضدخوردگی و اکچویتور پنوماتیک قدرتمند، عملکردی دقیق، سریع و ایمن را در خطوط فرآیندی فراهم میکند. این نوع شیر برای محیطهایی طراحی شده که سیالات خورنده، بخار داغ یا مواد شیمیایی خاص عبور میکنند و نیاز به کنترل خودکار و پاسخ سریع وجود دارد.
بدنه شیر از جنس چدن یا استیل صنعتی ساخته شده و سطح داخلی آن با لایهای از تفلون (PTFE) پوشش داده شده است تا در برابر خوردگی و چسبندگی سیال مقاوم باشد. محور شیر به کمک اکچویتور پنوماتیک (Pneumatic Actuator) عمل میکند که با فشار هوای فشرده، دیسک پروانهای را در زاویه ۹۰ درجه میچرخاند. این حرکت موجب باز یا بسته شدن مسیر عبور سیال میشود و کنترل دقیق جریان را ممکن میسازد.
این محصول در بسیاری از صنایع از جمله پتروشیمی، دارویی، غذایی، تصفیهخانهها و سیستمهای تهویه صنعتی استفاده میشود، زیرا ترکیب شیر تفلنی با عملگر پنوماتیک، عمر کاری بالا و کنترل بیدرنگ را تضمین میکند.
شیر پروانهای چیست و چگونه عمل میکند؟
شیر پروانهای یا Butterfly Valve نوعی شیر صنعتی چرخشی است که برای قطع یا تنظیم جریان سیالات در خطوط لوله بهکار میرود. مکانیزم آن شامل یک دیسک دایرهای است که در محور مرکزی جریان نصب میشود. با چرخش محور، این دیسک زاویه خود را تغییر میدهد و بدین ترتیب عبور سیال باز یا بسته میشود.
در حالت باز کامل، دیسک موازی جریان قرار دارد و سیال بدون افت فشار قابلتوجه عبور میکند. در حالت بسته، دیسک عمود بر مسیر جریان قرار گرفته و عبور را کاملاً مسدود میکند.
در مدلهای موتوردار مانند نوع پنوماتیک، عمل باز و بسته شدن شیر توسط نیروی هوای فشرده انجام میشود. اکچویتور پنوماتیک با دریافت فرمان از کنترلر یا شیر برقی هوایی، بهصورت آنی فشار هوا را به انرژی مکانیکی تبدیل میکند و محور شیر را میچرخاند. این روش باعث واکنش سریع، عمر طولانی و دقت بالا در کنترل جریان میشود.
معرفی شیر پروانهای PTFE تفلنی موتوردار 1 اینچ پنوماتیک
شیر پروانهای PTFE تفلنی موتوردار 1 اینچ پنوماتیک از نوع ویفری (Wafer Type) یا لاگی (Lug Type) است که با استفاده از اکچویتور پنوماتیک، قابلیت باز و بسته شدن سریع را دارد. بدنه آن از چدن داکتیل یا استنلس استیل ساخته میشود و لایه داخلی از تفلون (PTFE) است تا در برابر مواد اسیدی، قلیایی و سیالات با دمای بالا مقاوم باشد.
این نوع شیر به دلیل وزن سبک، سرعت عملکرد بالا و قابلیت اطمینان زیاد، در خطوط انتقال شیمیایی و پروژههای صنعتی بسیار محبوب است. پوشش PTFE باعث میشود سطح تماس داخلی صاف و غیرچسبنده باشد و در برابر خوردگی و واکنشهای شیمیایی مقاوم بماند.
اکچویتور پنوماتیک نصبشده روی شیر، از نوع دوحالته (Double Acting) یا فنر برگشتدار (Spring Return) است. در نوع اول، برای باز و بسته شدن از فشار هوا در هر دو سمت پیستون استفاده میشود، در حالی که در نوع دوم، در زمان قطع هوا، فنر داخلی بهطور خودکار شیر را به حالت اولیه برمیگرداند. این ویژگی باعث ایمنی بیشتر در فرآیندهای حساس میشود.
مزایای استفاده از شیر پروانهای تفلنی با اکچویتور پنوماتیک
۱. مقاومت شیمیایی بالا: پوشش PTFE در برابر اسیدها، بازها و حلالهای قوی مقاوم است.
۲. پاسخ سریع: عملگر پنوماتیک با واکنش آنی، کنترل دقیق جریان را ممکن میسازد.
۳. ایمنی بیشتر: مدل فنر برگشتدار در زمان قطع هوای فشرده، شیر را به وضعیت ایمن بازمیگرداند.
۴. وزن سبک و طراحی فشرده: مناسب برای خطوط با محدودیت فضا.
۵. نگهداری آسان: قطعات قابلدسترسی و قابلیت تعویض نشیمنگاه بدون جداسازی کامل از خط لوله.
۶. قابل استفاده در سیستمهای خودکار: سازگار با PLC و سیستمهای کنترلی پنوماتیکی.
جزئیات فنی شیر پروانهای PTFE تفلنی موتوردار 1 اینچ
نوع شیر: پروانهای (Butterfly Valve)
جنس بدنه: چدن داکتیل (Ductile Iron) یا استیل ضدزنگ (Stainless Steel 316)
جنس دیسک (Disc): استیل ضدزنگ یا کرومپوش
جنس نشیمنگاه (Seat): تفلون (PTFE)
پوشش داخلی: تفلنی (Teflon Lined)
نوع اتصال: ویفری (Wafer Type)
سایز: 1 اینچ (DN25)
فشار کاری: تا 16 بار
دمای کاری: از -10 تا +180 درجه سانتیگراد
اکچویتور: پنوماتیک (Pneumatic Actuator)
نوع اکچویتور: دوحالته (Double Acting) یا فنر برگشتدار (Spring Return)
گشتاور عملکرد: حدود 25 تا 50 نیوتنمتر (بسته به مدل)
فشار تغذیه هوا: 4 تا 8 بار
زمان عملکرد: 1 تا 2 ثانیه
نمایشگر موقعیت: دارد (Position Indicator)
عملکرد دستی اضطراری: دارد (Hand Lever)
کاربردها: صنایع شیمیایی، بخار، پتروشیمی، دارویی، تهویه، آب و فاضلاب، نیروگاهها
نحوه عملکرد اکچویتور پنوماتیک
اکچویتور پنوماتیک وظیفه تبدیل انرژی هوای فشرده به انرژی چرخشی را دارد. با ورود هوا به یک سمت پیستون داخلی، محور خروجی گیربکس میچرخد و دیسک شیر حرکت میکند. در نوع فنر برگشتدار، فنر داخلی هنگام قطع هوا، شیر را به حالت اولیه باز یا بسته بازمیگرداند که در خطوط اضطراری مزیت بزرگی است.
در مدلهای استاندارد، سیگنال فرمان از شیر برقی پنوماتیکی (Solenoid Valve) روی عملگر ارسال میشود. این شیر برقی میتواند به سیستم کنترل مرکزی یا PLC متصل باشد تا وضعیت شیر را کنترل کند. همچنین سوئیچ موقعیت (Limit Switch Box) روی اکچویتور نصب میشود تا وضعیت باز و بسته بودن شیر را گزارش دهد.
کاربردهای شیر پروانهای PTFE تفلنی پنوماتیک
صنایع پتروشیمی و پالایشگاهها
کارخانههای تولید دارو و مواد شوینده
خطوط انتقال بخار و هوا
سیستمهای تهویه و HVAC
پروژههای تصفیهخانه آب و فاضلاب
صنایع غذایی و نوشیدنی
سیستمهای فرآیندی اسیدی و قلیایی
پوشش تفلنی باعث شده این نوع شیر در انتقال اسید سولفوریک، سدیم هیدروکسید، کلر مایع و سایر مواد خورنده عملکرد عالی داشته باشد.
تفاوت شیر پنوماتیک با مدل برقی
شیرهای موتوردار برقی با برق 220V یا 24V کار میکنند و برای کنترلهای تدریجی مناسباند، اما شیرهای پنوماتیکی به هوای فشرده نیاز دارند و سرعت واکنش آنها بسیار بیشتر است. مدلهای پنوماتیکی در خطوط حساستر که زمان واکنش و ایمنی اهمیت بیشتری دارد، ترجیح داده میشوند.
ویژگیهای طراحی تفلنی
پوشش تفلون (PTFE) بهعنوان یکی از مقاومترین پلیمرها در برابر مواد شیمیایی شناخته میشود. در این شیر، تمام بخشهایی که با سیال در تماس هستند با لایه PTFE پوشیده شدهاند تا مقاومت در برابر خوردگی و چسبندگی تضمین شود. این طراحی علاوه بر افزایش عمر مفید شیر، موجب عملکرد پایدارتر در دما و فشار بالا میشود.
ویژگیهای فنی اکچویتور پنوماتیک
اکچویتور پنوماتیک این مدل معمولاً از نوع بدنه آلومینیومی آنودایز شده است و ویژگیهای زیر را دارد:
۱. طراحی سبک و مقاوم در برابر خوردگی
۲. عملکرد روان با حداقل مصرف هوا
۳. قابلیت نصب تجهیزات جانبی مانند شیر برقی، سوئیچ موقعیت، رگلاتور و فیلتر هوا
۴. قابلیت عملکرد سریع (کمتر از ۲ ثانیه)
۵. گشتاور خروجی یکنواخت در کل محدوده حرکت
۶. دمای کاری از -20 تا +80 درجه سانتیگراد برای عملگر
۷. استاندارد نصب ISO5211 برای اتصال مستقیم به شیر
نکات نصب و نگهداری
۱. قبل از نصب، مسیر لوله از ذرات جامد و رسوبات پاک شود.
۲. جهت نصب شیر باید مطابق با جهت فلش روی بدنه باشد.
۳. از گشتاور بیش از حد هنگام بستن پیچها خودداری شود.
۴. در خطوط عمودی، اکچویتور باید به سمت بالا نصب گردد.
۵. بررسی دورهای فشار هوای ورودی و فیلترها الزامی است.
۶. هر شش ماه یکبار وضعیت آببندها و محور چک شود.
مزایای استفاده از شیر پروانهای تفلنی پنوماتیک در صنایع
واکنش سریع و بدون تاخیر
عمر طولانی و مقاومت بالا در برابر سایش
سازگار با سیالات شیمیایی خورنده
عملکرد مطمئن در دما و فشار بالا
قابلیت نصب در فضاهای محدود
امکان کنترل دستی در شرایط اضطراری
بخش پرسش و پاسخ (FAQ)
۱. آیا شیر پروانهای PTFE پنوماتیک برای بخار داغ مناسب است؟
بله، تا دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد بهراحتی کار میکند، اما باید فشار کاری و نوع آببند بررسی شود.
۲. تفاوت اکچویتور دوحالته و فنر برگشتدار چیست؟
در مدل دوحالته، باز و بسته شدن با فشار هوا در هر دو جهت انجام میشود، درحالیکه در مدل فنر برگشتدار، در صورت قطع هوا، فنر داخلی محور را به وضعیت اولیه بازمیگرداند.
۳. آیا پوشش تفلنی باعث کاهش دبی جریان میشود؟
خیر، سطح صیقلی PTFE حتی باعث کاهش افت فشار و افزایش راندمان جریان میشود.
۴. آیا این شیر در خطوط اسید کلریدریک قابل استفاده است؟
بله، پوشش تفلنی مقاومت کامل در برابر اسید کلریدریک دارد و گزینهای ایمن برای محیطهای خورنده است.
۵. چه سایز اکچویتور برای شیر 1 اینچ مناسب است؟
برای این سایز معمولاً اکچویتور پنوماتیک مدل NOG032 یا NOG040 با گشتاور خروجی حدود ۳۰ تا ۴۰ نیوتنمتر مناسب است.
